Dinlemeyi öğrenmek…

Pür Dikkat Dinle! Pür Dikkat Oyna!, çocukların dil becerilerini geliştirirken, bir yandan da oyun oynayarak eğlenebilecekleri şekilde hazırlanmış renkli ve bol balıklı bir kitap-oyun. Kapağı açın ve maviliklere kendinizi bırakın…

Funda AKBULUT

Aslıhan Alpa Morova ile Belin Güner Nas’ın yazıp, Hüseyin Duvarcı’nın rengârenk resimlediği kitap şeklinde bir oyun olan Pür Dikkat Dinle! Pür Dikkat Oyna! Pencere-Sey Yayınları’ndan çıkan dil becerileri serisinin beşinci kitabı. Serinin ilk kitabı olan Duy İşit Dinle Kavra’da işitme, işitsel işlemleme süreçleri ve görülebilecek sorunlar üzerinde durulmuş. İşitsel-sözel becerileri geliştiren alıştırmalar, oyunlar ve etkinlikler yer alıyor bu kitapta. Serinin ikinci kitabı, Ses Hece Sözcük Cümle, konuşma seslerini tanıma, bir sözcüğü oluşturan sesleri ayırt etme yetisini geliştirmek amacıyla hazırlanmış. Üçüncü kitap, Dinle Kavra Uygula, işitsel becerileri, özellikle de işitsel dikkat, işitsel bellek ve işitsel ayrımlaştırmayı geliştirmeye yönelik. Öykülerle Dinle Düşün Yanıtla ise dikkat dağınıklığını ortadan kaldırma, belleği geliştirme, okumaanlama ve muhakeme sorunları, akıl yürütme, neden-sonuç ilişkisi kurma, çıkarımda bulunma ve olasılıkları tartışma konularında yardımcı olmak için hazırlanmış.Pür Dikkat Dinle! Pür Dikkat Oyna! yazarların çocuklarla işitsel dikkati geliştirmek için yaptıkları eğitim alıştırmaları sırasında ortaya çıkmış, uygulamaya dayalı ve emek-yoğun bir çalışma, yazarların tabiriyle “ihtiyaçtan doğan bir ürün”. Bu tabire katılmamak elde değil. Günümüzün çocukları ellerde tablet, evlerde televizyon, dışarıda telefonda video izleyerek büyüyor. Ekran başında ne kadar uzun süre kalırlarsa, bazı problemlerle karşılaşma olasılıkları o kadar artıyor. Dikkat dağınıklığı, sadece görsele odaklanma, işitsel yönergeleri takipte zorlanma, bu sorunlardan sadece birkaçı. Bu nedenle özel eğitime ihtiyaç duyan ya da özel gereksinimleri olan çocukların sayısı her geçen gün artıyor. Bu kitap-oyunun bu çocuklar için de destekleyici ve geliştirici bir işlevi var.

KENDİ OYUNUNU KENDİN YAP

Pür Dikkat Dinle! Pür Dikkat Oyna! ilköğretimin başlangıcından itibaren kullanılabilir. Okulöncesi dönemde kullanılmasıysa ancak belli koşullarda mümkün görünüyor. Ebeveynlerin kitaptaki bazı oyunları basitleştirip anlaşılır hâle getirmesi, bazı oyun kartlarını çıkarmasıyla kitap henüz okula başlamamış çocuklar için de işlev kazanabilir. Örneğin; alfabe bilmeyi gerektiren bazı kartlar oyundan çıkarılabilir. Küçükten büyüğe sayı sayma oyununda beş yerine, iki sayı kullanılabilir. Pür Dikkat Dinle! Pür Dikkat Oyna! çocukları sıkmadan, sadece ve sadece oyunla becerilerini geliştirmeyi başarabilen bir materyal. Bu kitap-oyunun en önemli özelliği, ebeveynlerin bakış açısıyla çocuklar için ne kadar eğitici bir malzemeyse, çocuklar için de o kadar keyifli bir oyun malzemesi olabilmesi.Evet çocuklar, gelelim sizlere… İşte size bir eğlence; kesin, katlayın, yapıştırın, kendi oyununuzu kendiniz yapın. Önce kitabı açıyoruz, kapağını çıkarıp yapraklarını teker teker koparıyoruz. Merak etmeyin… Bu kitap, bildiğiniz diğer kitaplardan farklı, böyle kullanılması gerekiyor. Kitabın sayfalarına saklanmış balık kartlarını göreceksiniz. Balıkları ve yelkenlileri kesmeniz gerek. Eğlence daha yeni başlıyor. Kendi hazırladığınız oyunu oynamanın keyfine varacaksınız. Bir lider seçip, birkaç arkadaşınızla oyuna başlıyorsunuz. Balıklarla dolu upuzun bir yolculuğa çıkmak üzeresiniz. Bu oyunda her yerde balık durakları var. Her duraktaki balığın rengine göre elinizdeki balık kartlarından seçiyorsunuz (O kadar renkli ve değişik balıklar var ki aman seçerken dikkatli olun). Seçtikten sonra da o balık kartı ne derse onu yapıyorsunuz. Diyelim ki, yelkenliniz mavi bir balığa denk geldi. Hemen mavi balık kartlarından bir tane seçiyorsunuz. Kartınız diyor ki “Sokakta duyabileceğin 5 tane ses sayar mısın?” Kural basit: Doğru yanıt verirseniz kartınızda yazan durak sayısı kadar ilerliyorsunuz, yanlış yaparsanız geri gidiyorsunuz. Sonraki durağa vardığınızda oradaki balık da sizden bir şeyler yapmanızı istiyor ve oyun böyle devam ediyor.

TERSTEN SAYABİLİR MİSİN?..

İşte balıkların sizden yapmanızı isteyeceği şeylerden birkaçı: Sayacağın sayıları tersten sayabilir misin? Duyacağın sözcüklerden farklı olanı bulabilir misin? Söyleyeceğim hayvanların seslerini taklit edebilir misin? Söyleyeceğim sayıları büyükten küçüğe sıralayabilir misin? Duyacağın kelimelerden öykü oluşturabilir misin? Söyleyeceğim cümleyi dinleyip soruları yanıtlayabilir misin? Okuyacağım hikâyede aynı sözcük kaç kere tekrarlanmış? Söyleyeceğim cümleleri tekrarlayabilir misin?.. Kolay değil mi? Ayrıca “şans balığı” ve “oyun balığı” gibi balıklar da var. Şans balığı iki durak ilerleme hakkı veriyor. Oyun balığında ise belki daha önce hiç duymadığınız ya da belki zaten severek oynadığınız bir sürü oyun var: Kulaktan kulağa, Sözcük bulmaca, Yasak sesi kullanmadan sözcük bulmaca, Çantamı açtım, Deve cüce, Bi ba bo, İlişkili kelime türetmece, Sıcak soğuk, Nesi var?, Şarkı değiştir… Oyun balığından çıkan kimi oyunları oyuncular hep birlikte oynuyor, kimileriniyse sadece kartı çeken kişi. Diyelim ki oyun balığı kartından Bi ba bo oyunu çıktı. Tüm oyuncular lider bi dediğinde düz yürüyor, ba dediğinde sağa dönüyor, bo dediğinde sola dönüyor. Bir iki denemeyle oyun anlaşıldıktan sonra ise lider hızla ve farklı sıralarda bi ba bo demeye başlıyor. Şaşıran oyuncular oyundan çıkıyor ve sona kalan oyuncu kazanıyor. Bu güzel oyunları oynamak için kartları alıp balık duraklarını aşın ve yelkenlinizle denizlere açılın. Bir yandan oyun oynarken bir yandan öğreneceksiniz. İyi eğlenceler! Rüzgârınız bol olsun!