İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Bu değerler herkes için

“Karanlık bir gecede birkaç yıldız ışıldar gibi… Ara sıra birazcık ışık gördüğünü söylüyor arkadaşım Ali.”

Yazan: Sanem Erdem

Melek Özlem Sezer’in Mandolin Yayınları için kaleme aldığı “Ben ve Biz Değerler Serisi”, hikâyelerle “Ben olup özgürlüğü, biz olup sorumluluğu ve böylece mutluluğu…” anlatarak toplumsal hayata yeni başlayan çocuklara kılavuz oluyor. On iki kitaba ulaşan serinin, ilk altı kitabı bugünkü konumuz.
Serinin ilk kitabı İki Gözüm Ali, engellilere yönelik farkındalığı konu alan bir hikâye. Görme engelli arkadaşının hayatını kolaylaştırmak için çabalayan çocuk, aynı zamanda tam bir sorumluluk örneği de teşkil ediyor. Anlatıda, kör olmayı biraz olsun hissettirebilmeyi amaçlayan benzetmeler ve Ali’nin neşeli tavrı, çocuk okurun kolayca empati kurmasını sağlıyor. Kitabın sonunda yer alan pratik bilgiler sadece görme engellilerle değil başka engelleri bulunan insanlarla da duygudaşlık kurup, onların hayatını kolaylaştırmamızı sağlayacak ipuçları veriyor.
İkinci kitap Tüketmem Kendimi, modern zamanların sorunlarından biri olan tüketim çılgınlığını ele alıyor. Her temizlikte evden koca torbalarca çöp çıkaran ama buna rağmen dolapları tıka basa doldurmaktan vazgeçmeyen anne ve babayı, bilge nine şöyle uyarıyor: “Ah be evladım! Bir şey almadan önce bu bana gerekli mi acaba diye iyice bir düşünseniz ya. Yalnızca hoşunuza gitmesi yeterli değil ki!” Nineye göre eşyalara sahip olacağımıza, biz eşyaların kölesi oluyormuşuz; bu düşünceye kitabın anlatıcısı çocuk da hak veriyor. Neyse ki bir istisnası var ninenin bu eleştirisinin: Kitaplar! Kitabın fazlası olmaz ya… Bu hikâyenin sonunda bilinçli tüketici olmaya dair hepimizin faydalanabileceği ipuçları yer alıyor.
Üçüncü kitap Huu, Komşu Komşu!, empati kurmayı ve başkalarına saygı duymayı komşuluk ilişkileri üzerinden ele alıyor. Özellikle neredeyse iç içe oturduğumuz apartmanlarda komşularımızla nezaket ve saygıya dayalı ilişkiler kurmanın önemi, evde gerçekleşen gürültülü bir onarım hikâyesiyle vurgulanıyor. Serinin diğer kitaplarında olduğu gibi bu kitabın sonunda da faydalı ipuçları sunuluyor.
Serinin dördüncü kitabı Ne Olmuş Ne Olmuş!, dedikodu temasını işlerken, Sokrates’in üçlü süzgeç testini örnek veriyor. Bu testin ilk süzgeci gerçeklik süzgeci; gerçekliğinden emin olunmayan hiçbir şeyi söylememeye dayanıyor. Ardından iyilik süzgeci geliyor, söylenecek şey olumlu değilse bu ikinci süzgece takılıyor. Son olarak işe yararlık süzgecinden geçemeyen bilgiyi de aktarmanın ya da öğrenmenin vakit kaybı olduğunu vurguluyor Sokrates. Kitabın sonunda yer alan notlarda da doğru iletişime dair başka ipuçları sunuluyor. Örneğin her söylediğimiz doğru olsa da bunları söylemenin bizim hakkımız olmadığı veya ne söylediğimiz kadar nasıl söylediğimizin de önemli olduğu da not düşülüyor.
Beşinci kitap Kaç Kaç Trafik! ile can güvenliği için hayati önem taşıyan trafik konusu ele alınıyor. 80’lerde çocuk olan bizlerin Barış Manço ile öğrendiği arka koltukta oturmak, emniyet kemerini mutlaka takmak gibi bilgilerin yanında çocukların da sürücüleri gerektiğinde uyarması, trafik kurallarına uymayan araçlara karşı dikkatli olmaları gerektiği anlatılıyor.
Eyvah, Hırsız!, arka kapakta da yazdığı gibi serinin tedbirli altıncı kitabı ve tehlikeleri yok saymak yerine bunlara hazırlıklı olmayı öneriyor. Bir hırsızla karşılaşan çocuğun serinkanlı davranarak bu tehlikeyi nasıl atlatabileceği, hatta olası bir kaçırılma durumunda neler yapabileceği anlatılıyor ve güvende kalabilmesi için pratik yöntemler gösteriliyor. Bu kitaptaki uyarı dozu beni biraz ürküttü açıkçası. Bu tehlikeler elbette bilinmeli ama çocuklarda durduk yerde kaçırılma korkusu yaratabilir mi diye düşünmedim değil.
Kitaplarda Melek Özlem Sezer’in şiirsel anlatımına, Özlem Fedai Korçak’ın renkli çizimleri eşlik ediyor. Ele alınan konularla uyumlu çizimler, tek başına incelendiğinde de öğretici nitelikteler.
Aralarında Cemal Süreya Şiir Ödülü ve Behçet Aysan Şiir Ödülü’nün de olduğu, çok ödüllü bir şair-yazar Melek Özlem Sezer. Yetişkinler için olduğu kadar çocuk ve gençler için de üretken bir kalemi var. Masallar üzerine çalışmaları da ayrıca dikkate değer Sezer’in. Masallar ve Toplumsal Cinsiyet ve Masal Masal Matitas – Yetişkinler İçin Masal Antolojisi, iki önemli verimi, bu konu üzerine.
“Ben ve Biz Değerler Serisi”ni, yukarıda kısaca bahsettiğim ilk altı kitabıyla yaşam kılavuzları olarak tanımlayabilirim. Çocuk okurları hedefleyen bu kitapları aslında yetişkinler de okuyup içselleştirseler ya da en azından bilgilerini pekiştirseler ne güzel olur.

 

 

 

İki Gözüm Ali • Tüketmem Kendimi
Huu, Komşu Komşu! • Ne Olmuş Ne Olmuş!
Kaç Kaç Trafik! • Eyvah, Hırsız!
Melek Özlem Sezer
Resimleyen: Özlem Fedai Korçak
Mandolin Yayınları, 40 sayfa

 

 

Show More