Kargalar ve martılar

Aylan Kurdi, Muhammed Shohayet ve diğerlerinin ölümsüz anısına adanan bu güzel kitabı okul çağındaki çocuklarla çekinmeden buluşturabilirsiniz.

Yazan: Nuray Gönülşen

Evinden Uzakta (Mülteci), mültecilik olgusunu –en derin yerinden, duygu yönünden– bir kız çocuğunun gözünden anlatan umut dolu bir kitap. Öykü esasen yazarın çocukla konuşması, arada da çocuğun kendi hissettiklerini yazara aktarması yoluyla diyalog şeklinde akıyor. Yazar konuşmanın başını çeken bir yetişkin, fakat konuşulan çocuk… Savaşı yaşamamış bir çocuk da olabilir; savaşı yaşamış, evinden uzakta, gerçek bir mülteci de. Her iki yönden de duyguları sağaltıcı, eğitici bir yanı var anlatılan deneyimin. Hikâyenin akışında savaştan barışa, kara kuşlardan ak kuşlara, karanlıktan aydınlığa, yıkılmış, yangın yeri bir ülkeden muhtemelen Avrupa’daki bir ülkeye geçiş yaşanıyor. Bu yolculuk tamamlandığında, daha önce hissedilen güvensizlik ve korku duygusu –ağır ağır da olsa– yerini güvene ve kendini evinde hissetmeye bırakıyor. Ayrıca başka bir ülkeye, farklı bir dile, farklı insanların arasına göçerken bu yeni toplumun -sizi aralarına kabul edenleri ve etmeyenleriyle- gerçekçi şekilde resmedilmiş olması da öyküye özel bir değer katıyor.
Çocuk kitapları seçiminde özellikle kentli sınıflarda artan bir tutuculuk söz konusu. Çoğunlukla kendiliğinden gelişen bu psikoloji ölüm, savaş, göç, yoksulluk, istismar gibi konuların kitaplarda işlenmesinden rahatsızlık duyarak “çocuğumun psikolojisi etkilenir” gerekçesiyle bu tür konulara mesafeli yaklaşıyor. Oysa konudan ziyade ele alınan konuların nasıl işlendiği önem taşıyor. Bazı temalardan kaçmaktansa onlarla yüzleşmek ve acısı-tatlısıyla bu duyguların bilinçli şekilde deneyimlenmesi karakter oluşumunu zenginleştirebiliyor. Herkesin kendi köyünde-cemaatinde-sitesinde dış etkilerle olabildiğince kirlenmeden, steril-temiz-pak yaşadığı bir “her yer çiçek-böcek-mutluluk-masumiyet” yanılsaması, daha sonra karşılaşılan farklı olana, örneğin bir mülteci çocuğa okulda zorbalığa dönüşebiliyor. Tadılan, tadılmayan her duygu bireyin ruhunun, karakterinin oluşumunda bir rol oynuyor, üstü geçici olarak örtülen gerçekleri hayat elbet açığa çıkarıyor, o zaman da bu duyguları yönetmek, onlarla ne yapacağını bilememek sorunu doğuyor.
Aylan Kurdi, Muhammed Shohayet ve diğerlerinin ölümsüz anısına adanan bu güzel kitabı okul çağındaki çocuklarla çekinmeden buluşturabilirsiniz. Gökyüzündeki kara kargaların yerini beyaz martılara bırakması dileğiyle…