“Her zaman bir soru daha sorulabilir”

Düşün Bakalım, bir yandan çocukları merak uyandırıcı ve heyecan verici felsefî sorularla buluştururken beri yandan da kendi felsefî düşüncelerini geliştirmeleri için onlara bir kapı aralıyor.

Yazan: Elif Şahin Hamidi

Çocuklar soru sormaya ve sorgulamaya bayılırlar. Ardı arkası gelmez sorularının. Ama gerek aile ortamı ve toplum, gerekse okul ve eğitim sistemi dayattığı hazır cevaplarla ya da ezberlerle çocuğu soru soramaz hâle getirir. Soran, sorgulayan ve hatta sorular sorduran insandan korkulur çünkü. Tıpkı Sokrates’ten korktukları gibi. Oysa merak ettiği için sorar çocuk. Pat diye orta yerine düştüğü bu dünyayı keşfetmek, anlamak, anlamlandırmak ister. Neden var olduğunu, hayatın anlamını çözmeye çalışır, mutluluğun ne olduğunu bilmek ister; sevginin, adaletin, özgürlüğün, cesaretin, öfkenin, zamanın, ölümün “nasıl bir şey” olduğunu öğrenmek ister; yıldızların nasıl parıldadığını, dünyanın yuvarlak olduğunun nasıl keşfedildiğini merak eder. İşte böyle kendiyle, hayatla ve dünyayla ilgili sorular sorup duran çocuk, adeta küçük bir filozoftur. Çocuğun bu filozof ruhunu koruyabilmesinin ve büyüdüğünde de hiçbir şeyi sorgulamadan kabul etmemeyi başarabilmesinin yolu hiç şüphesiz felsefeden geçiyor.

Peter Ekberg’in kaleme aldığı, Sven Nordqvist’in çizgileriyle şenlendirdiği Düşün Bakalım, çocukları daha çok soru sormaya çağırıyor ve onlara bilgelik yolunu gösteriyor. “Genç Filozoflar için Bir İlham Kaynağı” alt başlığını taşıyan kitap, “Her zaman bir soru daha sorulabilir,” cümlesiyle başlıyor ve felsefenin, içinde kaybolunacak zorlu bir labirent olmadığını eğlenceli bir şekilde ortaya koyuyor.

Şöyle etrafımıza baktığımızda bir masa ya da sandalyenin, bir bilgisayar ya da otomobilin, hatta Mısır’daki piramitlerin, Çin Seddi’nin ya da Eyfel Kulesi’nin insan aklının bir ürünü olduğunu görürüz. Ekberg, düşüncelerin dünyayı değiştirebilecek bir güce sahip olduğunu ama insanın yanlış da düşünebildiğini söylüyor. İşte o zaman bilgelikten söz etmek mümkün değil. Çünkü bilgeliğe ulaşmak için açık ve net düşünmemiz gerekiyor, bunun için de sağduyu ve akıl yürütmeye ihtiyacımız var. Ekberg, filozofların felsefe yaparken bu ikisine başvurduğunu söylüyor.

Düşün Bakalım, bir yandan çocukları merak uyandırıcı ve heyecan verici felsefî sorularla buluştururken beri yandan da kendi felsefî düşüncelerini geliştirmeleri için onlara bir kapı aralıyor. Ayrıca kendiyle ve dünyayla ilgili sorular sormaya başlayan çocuklara Sokrates, Platon, Aristoteles, Kant, Descartes gibi bazı filozoflarla tanışma şansı sunuyor.