Uçanla da koşanla da yüzenle de gezerim!

Sessiz kitaplar sayesinde, kelimelerin kifayetsizliğine çizgilerin derman olabildiğine tanık oluyoruz.

Yazan: Elif Şahin Hamidi

“Koyun kurt ile gezerdi, fikir başka başka olmasa,” der Aşık Veysel. Elbette fikirler, renkler, diller, dinler, cinsiyetler başka başka olsa da herkes herkesle gezebilmeli artık. Öyle ki koyun kurt ile gezebileceği gibi bir kuş da kendi türünden olmayan başka kuşlarla ve hayvanlarla gezebilmeli, arkadaşlık edebilmeli; Can Göknil’in Kimi Uçar Kimi Koşar isimli sessiz/sözcüksüz kitabındaki, yumurtadan yeni çıkan minik kuş gibi. Çatlayan yumurtanın sürprizi minik siyah kuşun azim, cesaret, merak ve sevgi yüklü varoluş mücadelesi, kendini ve kendi dışındaki dünyayı keşfetme çabası herkese/her yaşa ilham verecek türden.

Göknil’in, Bratislava Uluslararası İllüstrasyon Festivali’nde, 27 ülkeden 1700 eser arasında sergilenmeye değer görülen sözcüksüz ama söyleyecek bolca sözü olan bu kitabı, resimlerle haykırıyor dile getirmek istediklerini.
Belki de sözcüklerin söyleyeceğinden daha fazlasını dillendiriyor. Çok yönlü bir sanatçı olan Göknil’in kalemi kadar keskin fırçası sayesinde, her “okumada” bir başka şey görüyor gözümüz, bir başka söz işitiyor kulağımız. İşte böyle sessiz kitaplar sayesinde, kelimelerin kifayetsizliğine çizgilerin derman olabildiğine tanık oluyoruz.

Özetle, resimlerde şunu görüyor ve işitiyoruz: Anne babasının güvenli kanatlarının altından çıkıp ilk uçuşunu/düşüşünü gerçekleştiren yavru kuş, pat diye yerde -bir kurbağanın kafasında- buluyor kendini. Düşe kalka büyümeye çalışırken kendi türünün dışında ilk arkadaşını da edinmiş oluyor böylece. Kurbağayla birlikte yola koyuluyor ve inek, koyun, kurt, keçi, köpek, ördek, tavşan ve hatta insan gibi başka başka canlılarla karşılaşarak dünyayı keşfe devam ediyor. Karşılaştığı her canlının şekli şemali, rengi-tüyü, yaşam alanı, yaşama şekli bir başka. Kimi yüzüyor, kimi koşuyor, kimi uçuyor, kimi tüylü, kimi tüysüz, kimi büyük, kimi küçük…
Minik kuş, dev bir yumurtadan çıkan devekuşuyla karşılaşıyor en son. Ve uçamayan ama koşan, kendisine hiç mi hiç benzemeyen bu dev kuşla arkadaş olmayı başarıyor. “Özetle” dedim, çünkü sonsuz bir görsel okuma serüveni sunan bu sessiz kitapta başka detayları görmek, başka sözcükleri işitmek size kalmış. Göknil bir söyleşisinde “Ben ressam olarak sözcükleri hissediyorum. Gözün gördüğünün sözü var bence,” diyordu. Gözünüz ve kulağınız açık olsun: siz de sözcükleri hissedin.