Pandemide yaşam…

Eloise Macgregor, her kitabın başında farklı şekillerde virüsün ne olduğunu ve ondan nasıl korunmamız gerektiğini mutlaka anlatıyor.

Yazan: Adalet Çavdar

Dünya daha önce farklı ölçeklerde salgınları deneyimlemişti ama Aralık 2019’dan bu yana hep beraber bambaşka bir süreç yaşıyoruz. Mart 2020 itibariyle Türkiye’ye de sıçrayan salgın, hepimize farklı bir deneyim yaşatıyor. İnsanlık nereye gidiyor; aşısı, çaresi ne zaman bulunacak; el yıkamak ne kadar önemliymiş; kendimizi dezenfekte etmekten ve maske takmaktan ne zaman kurtulacağız… belirsizlikler silsilesi! Açıkçası ben karamsarım; sanki buradan çıkış yokmuş gibi geliyor çoğu zaman.

Peki ya çocuklar? Okulların eve taşındığı, sokağa çıkılamayan, arkadaşlarla görüşülemeyen yani olası sosyalliklerinin tamamı ellerinden alınan çocuklar, bütün bu süreçte neler yaşadılar. Yakın arkadaşlarımın pek çoğunun çocuklarıyla ilişkileri biçim değiştirdi. Çekirdek aileler birbirleriyle âdeta yeniden tanıştı. Evde neler yapılır neler yapılamaz yeniden ve yeniden öğrenildi. Yine de biz büyüklerin bile yaşıtlarına ihtiyacı varken, çocukların bu kadar eve kapanması onlar için nasıl bir şey tam manasıyla bilebildiğimizi düşünmüyorum.

İş Bankası Kültür Yayınları “Akıllı Virüs Savaşçısı” adında her kitabın 24 sayfa olduğu, dört kitaplık bir seriyi yakın zamanda yayınladı. Eloise Macgregor’un yazdığı, Alix Wood’un resimlediği ve Çağlar Sunay’ın çevirdiği kitapların alt başlıkları ise şöyle: Çocuklar İçin Yardımlaşma Kılavuzu, Çocuklar İçin Sakin ve Mutlu Olma Kılavuzu, Çocuklar İçin Zaman Geçirme Kılavuzu, Çocuklar İçin Sağlıklı Kalma Kılavuzu. Siz de benim gibi kitapların adını okuyunca, keşke yetişkinler içinde aynı başlıklarla kitaplar yayınlansa dediniz mi?

Benim için önemli başlıklardan biri Çocuklar İçin Sakin ve Mutlu Olma Kılavuzu; seriyi okumaya bu kitapla başladım. Kitap hemen ilk sayfada büyüklerin sıklıkla saklamaya çalıştığı kaygıdan bahsediyor; “Kaygılanmak normal bir şeydir. Kötü hissetmek de normaldir. Herkes zaman zaman öyle hisseder.” diyor. Kendinize bir koza örün ve içinde yaşayından çok daha anlamlı geliyor kulağa. Sonrasında ise çocuklara evde neler yaparak gündelik rutinlerini oluşturabileceklerini anlatıyor; arkadaşlarıyla online oyun oynamak, gün içerisinde bir arkadaşla mutlaka telefonda konuşmak, egzersiz yapmak, ev işlerine ellerinden geldiği kadar yardım etmek, günlük yazmak vb. önerileri listeliyor.

Bir diğer kitap olan Çocuklar İçin Yardımlaşma Kılavuzu ise öncelikle virüs konusunda en iyi yardımın evde kalmak olduğunu vurguluyor; sonrasında ise çocuklarına ellerini nasıl yıkamaları gerektiğini ayrıntılı bir şekilde anlatıyor. İnsanların, sürekli aynı evin içerisinde yaşadığı kişilere karşı daha dikkatli ve özenli olması gerektiğini vurguluyor. Yardımlaşmanın önce evin içinde başladığını hatırlatıyor ve sonra aynı apartmanda ya da aynı sokakta yaşayan insanları keyiflendirmek için küçük şeyler yapılabileceğinden bahsediyor. Sokaktan geçenlerin görebileceği bir yere mutlu bir resim asmak, insanlara pencereden selam vermek gibi… Çocuklara, etrafta yaşayan diğer insanlara yardım edip edemeyeceğini aile bireylerine danışmayı öneriyor. Bizim için bu dönemde dışarıda çalışan insanlara sıklıkla teşekkür etmenin öneminden bahsediyor.

Çocuklar İçin Zaman Geçirme Kılavuzu ise evde çocukların yapabilecekleri pek çok şeyi listeliyor. Sanatla uğraşmak, evde çalışan insanlar olduğunda sessizce oynanacak oyunlar keşfetmek, düş gücünü kullanmak ve bunu gündelik bir rutin hâline getirmek, ailecek oynanabilecek oyunları herkesin ortak zamanında oynamak, bitki yetiştirmeyi öğrenmek, evde spor ve egzersiz yapmak gibi. Bütün bunları listelerken örnek oyunlar, örnek bitkiler, örnek egzersizler listeliyor yazar. Bu seri aslında sadece çocuklar için değil hissini, bu kitap daha da derinleştiriyor.

Ve son kitap ise en önemlisi: Çocuklar İçin Sağlıklı Kalma Kılavuzu. Eloise Macgregor, her kitabın başında farklı şekillerde virüsün ne olduğunu ve ondan nasıl korunmamız gerektiğini mutlaka anlatıyor. Bu kitabın başında da bunlardan bahsettikten sonra virüsün nasıl yayıldığını, nasıl hissettirdiğini, belirtilerin neler olduğunu, kendini ve başkalarını virüsten nasıl koruyabileceğini, virüs kapmamak için yapılması gerekenleri ve her defasında üstüne basa basa anlattığı gibi el yıkamanın ne kadar önemli olduğunu hatırlatıyor. Sarılmanın ve öpmenin alternatiflerini, özellikle evde temizliğe ne kadar önem verilmesi gerektiğini ve temizliğin nasıl yapılması gerektiğini anlatıyor.

“Akıllı Virüs Savaşçısı” serisi hem anlatımı hem açıklığı hem resimleri ile çocukların ilgisini çekecek ama yetişkinler içinde pek çok şeyi hatırlatacak bir kaynak. Zaten bence çocuk kitapları önce yetişkinler içindir. Neyi unuttuğumuzu, atladığımızı çocuk kitaplarını okurken hatırlarız. Evet bu virüs bizim yaşam deneyimizi oldukça derinden ve hızlı bir şekilde değiştirdi. O yüzden pek çok şeyi yeniden hatırladık; sağlıklı kalmanın ne demek olduğunu, nezaketi, aile olmayı, beraber zaman geçirmeyi ve zamanın ne kadar hızlı akıp gittiğini.