Başka bir serüven de başka bir kariyer de mümkün

Heyecanlandığı zaman ayak parmakları çizmelerinin içinde kıpır kıpır oynayan Nina, bir konuya odaklandığında eli saç örgüsüne giden Alfa, bazen dokuz yaşında bazen bir yetişkin gibi görünen Ruben… Zorbalık ve nice sorunla baş ettikleri “ciddi” bir macera onları bekliyor.

Yazan: Itır Yıldız

Sevdiğimiz bir hikâyenin bizde uyandırdığı hissi bir yana koyup metni incelenmesi gereken mekanik bir yapıymış gibi ele almak kulağa ilk başta can sıkıcı gelebilir. Ancak, “Bu kitabı neden sevdim?” sorusunun cevabı, biraz da bizi bu hisse götüren nedenleri irdelemekte yatmıyor mu? Metnin bize sundukları arasından “hayal gücü”, “yaratıcılık” diye nitelendirip baş tacı ettiğimiz unsurların; bilgi, deneyim, gözlem ve belki kayıt gibi malzemelerden oluştuğunu ya da beslendiğini söylemek yanlış mı olur? Neyse ki, iyi kurmacayı tüketme anı, bu giriş kadar dolambaçlı değil. Kapılıyoruz ve gidiyor.

Sanne Rooseboom’un Hasan Türksel çevirisiyle Can Çocuk Yayınlarından çıkan kitabı Çözüm Bakanlığı, kurgusundan temasına, karakterlerinden anlatım biçimine, salt matematiğe indirgenemeyecek, titiz, esprili ve duyarlı bir çalışma. Çözülmeyi bekleyen sırlar, gizlilik içinde yürütülmesi gereken operasyonlar gibi merak duygumuza hitap eden olayların yanında yardımlaşma teması, gülümseten diyalogları ve yazarın hiç de gözardı edilmemesi gereken sahneleme becerisi sayesinde gerçeklikle hayal gücünün birbirini inşa ettiği sürükleyici bir kurmaca okuyoruz. Her bölüm, Mark Janssen’in yaptığı çizimlerle açılıyor.

Nina, on bir yaşında, meraklı, serüvenlerin peşinden gitmeye hevesli, bir fikrin heyecanına kapıldı mı yerinde duramayan bir kız çocuğu. Postacı olan babasının bir gün eve getirdiği bir zarfın üzerindeki “Çözüm Bakanlığı’na” yazısı dikkatini çekiyor. Belli ki böyle bir adres olmadığı için postaneye teslim edilmek üzere babasıyla eve gelen bu mektup, Nina’nın içindeki yardım etme dürtüsünü harekete geçiriyor. Olur da zarf, Sağlık ya da Ekonomi Bakanlığı gibi ilgisiz bir bakanlığa gidip bir yığın şikâyet mektubunun arasında gözden kaçarsa; ya adı Ruben olan göndericinin acil bir çözüme ihtiyacı varsa? Nina, her ne kadar babasının, örneğin, “kulağı delik hoş fırıncıya” gönderilen bir mektup için tüm fırıncıları arayıp doğru adresi bulacak kadar insanlara yardım eden biri olduğunu bilse de bu gizemli zarf için kendisinin bir şey yapması gerektiğini düşünerek mektubu gizlice okuyor.

İNSAN, GÜZEL BİR AURAYA SAHIP OLDUĞUNU YANI GÖZLE GÖRÜLMEYEN BİR ŞEYİ NASIL KANITLAYABİLİR Kİ?
Nina ve en yakın arkadaşı Alfa, mektubun sınıfındaki bir akranının zorbalığına uğrayan, dokuz yaşındaki Ruben adlı bir çocuk tarafından yazıldığını öğreniyor. Ruben, herkesin davet edildiği bir yaş günü kutlamasına çağrılmadığı gibi “kötü bir aurası ve etrafa negatif hava yayması” sebebiyle Sophia ve diğer sınıf arkadaşları tarafından dışlanıyor. Çareyi de yaşlı bir komşusunun sözünü ettiği Çözüm Bakanlığı’na yazmakta buluyor; e-posta adresi hata verince mektup yazarak şansını deniyor.

Heyecanlandığı zaman ayak parmakları çizmelerinin içinde kıpır kıpır oynayan Nina ve bir konuya odaklandığında eli saç örgüsüne giden Alfa, sanki bu özellikleri süper güçleriymişçesine harika bir plan yaparak Ruben’i bulup, onu Sophia ve acımasız çetesinden koruyorlar. Böylece, hem arkadaşlığın hem de esas maceranın temelleri atılmış oluyor.

YETIŞKINLERIN DÜNYASINA GIRIŞ: “HER MACERA SIKICI BIR TOPLANTIYLA BAŞLAR.”
Ruben’le arkadaşlıkları, maceraperest ekibi Çözüm Bakanlığı’ndan bahseden yaşlı komşu Bayan Vis’e götürüyor. Bir zamanlar insanlara anonim olarak yardım eden bakanlık, bir süre sonra kapatılıyor. Zamanında bakanlıkta memur olarak çalışan Bayan Vis’in anlattıkları üzerine, üç kafadarın zihninde şu soru beliriyor: Bakanlığı tekrar kurmak ve insanlara yardım etmek mümkün olabilir mi? Üç sorun saptayıp anonim olarak kalmayı becererek sorunları çözebilirlerse neden olmasın? Böylece Bayan Vis’in
dâhil olduğu “üç ayrı sorunu belirleme” toplantısı, ilk gayriresmi görevler ve macera başlıyor.

Temelinde bir yardımlaşma hikâyesi anlatan Rooseboom, dayanışmanın ilişkisini akranlar ve komşular arasında, hatta ünlü ve sıradan vatandaş arasında kuruyor. Olay örgüsünü, sorun, çözüm ve yardımlaşma üzerinden ilerletmesi, yazarın kendisine “kurma” konusunda bir hareket alanı sağladığı gibi, okurun karşısına da gözlem ve empati gücü yüksek, sağduyulu, inisiyatif alıp harekete geçme konusunda istekli çocuk karakterler çıkarmasını mümkün kılıyor. Çocuklara özgü bakış açısı, hayal gücü ve oyuncu yaklaşımı elden bırakmadan, karakterlerinin hem problem çözme hem de zorbalığın üstesinden gelme becerilerine bir nevi katkıda bulunuyor.

Kitap bir yandan çocukluktaki masumiyet, akran zorbalığı, arkadaşlık, iyilik, kıskançlık gibi “zamansız” konulara değinirken, öte yandan İnternet ve bilgi çağına doğmuş bir nesli yakalayan güncel ayrıntı ve diyaloglar barındırıyor. Kolombiya’da bir hastanede, Peru’da bir yetimhanede ve Paraguay’da bir ortaokulda çalışmış Bayan Vis üzerinden, didaktik bir tona girmeden, başka bir kariyer yolculuğunun mümkün olduğuna işaret etmesi de bahse değer.