İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

“Şu anda bile savaşan pek çok insan var, neden?”

“Yalınayak Gen serisini başyapıta dönüştüren dinamik, insanın en ilkel taassuplarını bir çocuğun evreninde, bir çocuğun diliyle başarıyla ortaya koyabilmesinde saklı.”

Yazan: Deniz Poyraz

Başlıktaki ifade “Yalınayak Gen” serisini okuyan Haruna Honda adlı Japon bir çocuğa ait. Serinin 6. kitabının ilk sayfalarında,
kitabı okuyan çocukların fikirlerine yer verilmiş. Biz de Brecht’in ölümsüz şiirine göndermeyle “Okumuş bir çocuk soruyor!” diyelim ve Haruna’nın sorusunu tamamlayalım: “Neden daha barışçıl bir dünya için çabalamıyoruz?”

Desen Yayınları, “Yalınayak Gen” adlı çizgi roman serisinin kitaplarını yayımlamaya devam ediyor. Yazar ve çizer Keiji Nakazawa’nın, İkinci Paylaşım Savaşı sırasında Hiroşima’da yaşananları küçük bir çocuğun gözünden aktardığı dramatik ve sarsıcı hikâye, Japonya halkının yakın tarihindeki nükleer saldırının âdeta belgesi olmuş vaziyette. Dizinin ilk dört kitabı, savaşa sürüklenen Japonya’yı ve nükleer saldırının yarattığı tahribatı gözler önüne seriyordu. 5. kitapta ise yaratıcısının yaşamından otobiyografik öğeler de taşıyan Gen adlı karakterin, ABD’nin gerçekleştirdiği saldırı sonrası ailesinden ve eski yaşamından geriye kalanları toparlamaya çalışmasını okumuştuk.

6. ve 7. kitaplar, Japonya’nın savaş sonrası dört yılını atmosferine taşımış, Hiroşima halkının büyük felâket sonrası hayata
tutunma gayretlerini aktarmıştı. Bir avuç ayrıcalıklının çıkarları için girilen savaşların, yoksul milyonlar üzerinde yarattığı tahribat çarpıcı biçimde kaleme alınmıştı. 8. kitapsa 1950’deki Kore Savaşı’nın gölgesi altında Japonya’da yaşayan sıradan insanların hayatlarına odaklanıyor.

Gen ve arkadaşları, yoksulluk içinde kıvranan Japonya’da ayakta kalmaya çalışıyorlar. Mahallelerinde karşılaştıkları, bir şekilde iletişim kurdukları her karakterin geriye dönük bir savaş hikâyesi var. Bu hikâyeler pek tabii hüzünlü ve karanlık. Ancak insan olmanın bir gereği olarak umutları daima ayakta. Sakat bedeninden başka hiçbir şeyi kalmamış bir adamın veya mezbele köşesinde bir avuç pirinçle yaşamını sürdürmeye çalışan ihtiyar bir kadının dahi yaşama sımsıkı tutunmak için haklı gerekçeleri var.

İyi yürekli Gen, işte böyle bir toplumun parçası olarak, temas ettiği her insanın kendi kaderlerini değiştirmelerine ön ayak oluyor. Karşısına çıkan art niyetli insanların maskesini düşürmeye ant içmiş gibi kötülüğe karşı çıkarken, bir yandan, dayanışmadan
ve paylaşmadan doğan sevgiyi büyütüyor, önce çevresine sonra bütün topluma yayıyor.

1950 yılının Haziran ayında Kore Yarımadası kuzey ve güney diye ikiye bölündü. Aynı tarihsel ve kültürel kökene sahip bölge halkı, aynı dili konuşmalarına ve aynı endişeler, heyecanlar içerisinde yaşamlarını sürdürmelerine rağmen, birdenbire kendilerini amansız bir iç savaşın ortasında buldular. Birleşmiş Milletler güçlerinin en önemli bileşeni olan ve Kore’nin kuzeyini bombalayan Amerikan savaş jetleri, Japonya’daki İtazuke Hava Üssü’nden kalkıyor. Hiroşima’nın yaralarını sarmaya henüz çok uzak olan Japon halkı da yanı başlarındaki bu yeni savaş yüzünden ikiye bölünmüş durumda.

Atom bombası yüzünden tarihinin en trajik dönemini yaşayan Japonlar, Amerika yüzünden yeni bir savaşın içine çekilmenin endişesi taşıyorlar. Toplum tepeden tırnağa politize olmuş vaziyette. Gen ve arkadaşları hem kendi yurtları hem de içinde yaşadıkları dünya için topyekûn bir barışı savunurlarken, bir kısım hükûmet yanlıları da sokaklarda savaş naraları atıyor. Ölüm Tacirleri alt başlığıyla yayımlanan dizinin 8. kitabı, silah ticaretinden kâr sağlayan sanayicilerin doymak bilmez hırslarının, toplumları savaşa sürükleyen büyük sermayedarların ve savaşlarla servetine servet katan “kan emicilerin” ipliğini pazara çıkarıyor.

İçeriğe bakılınca kitap daha çok yetişkin dünyasına hitap ediyor gibi görünse de çizerin meseleleri ele alışı ve hikâyeleyişi, her yaştan okuru kendisine çekiyor. Altını çizelim, “Yalınayak Gen” serisini bir başyapıt hâline dönüştüren dinamik de zaten insanın en ilkel taassuplarını bir çocuğun diliyle, çocuğun evreninde başarıyla ortaya koyabilmesinde saklı. Meramını en ufak bir duygusal sömürüye imkân vermeden, sözünü kof ahlakçılığa bulamadan ve oto-sansüre karşı durarak aktarması. Tüm bunlar bir araya geldiğinde kitabın hikâyesi daha etkileyici kılınmış oluyor. Çizer Nakazawa’nın ifade gücündeki cüretkârlık da şüphesiz
yaşananların ilk elden tanığı oluşundan, halkının ve sınıfının haklılığından mütevellit.

Küresel savaşlar sona ersin, silahların buyurganlığına bir nihayet olsun umuduyla yazılan kitaplar, gelecek kuşakların kalbine barış tohumu ekmek adına önemli. Çocuklar için Yalınayak Gen’le tanışmak da işte bu yüzden kıymetli. Yeryüzündeki bütün çocukları Gen’le tanıştırabilsek keşke.

Yalınayak Gen-8. Kitap: Ölüm Tacirleri
Keiji Nakazawa
Türkçeleştiren: Damla Kellecioğlu
Editör: Ayşegül Utku Günaydın
Desen Yayınları, 272 sayfa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Show More