İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Senin gibi, benim gibi…

Senin gibi, benim gibi…

Sema ASLAN

Üzerinde konuşması bile zor konuları rahatça, tüm doğallığıyla ele alan kitaplar vardır. Farklı Arkadaşım ve Bana Özürlü Deme buna iyi birer örnek. Bu kitaplar bedensel ve zihinsel engellilik gibi zorlu konuların üstesinden başarıyla geliyor.

Bu ay okuduğum iki kitaptan büyük heyecan duydum: Farklı Arkadaşım ve Bana Özürlü Deme. Her ikisi de Erdem Yayınları’ndan çıkan bu kitaplar bana kalırsa zor olanı başarıyor; çoğu kişinin üzerinde nasıl konuşulacağında mutabık kalamadığı, bu sayede neredeyse müphem bir konuya dönüşmüş olan engellilik hakkında kasmadan, sıkmadan ve sıkılmadan konuşuyor. Engelli olmayan yetişkinler daha kendileri konuya dair yeterince düşünmemişken, çocuklarının sorularına nasıl yanıt verebilir, doğru bir yaklaşımın geliştirilmesinde ne  kadar rol oynayabilir?

Yayınevinin “Küçük Endişeler Di- zisi”ne mutlaka göz atmanızı öneririm. Bu diziden çıkan Farklı Arkadaşım, çizimi, tasarımı, konusunu ele alış biçimiyle hem eğlenceli hem de kendiyle barışık bir kitap. Kapağın bir köşesinde küçücük “Eğlenceli Davranış Eğitimi” yazıyormuş; sonradan fark ettim. 8 yaş üzeri için hazırlanan serinin diğer kitapları da gündelik hayatta her an karşılaşabileceğimiz bazı önemli konular hakkında; işsizlik, kaotik tartışma  ortamları vs.

8 yaşındaki Fred Baramin, Senu Sokak’ta, farklı sosyal çevrelerden ve farklı yaş gruplarından insanların oturduğu bir apartmanda köpeği ve annesiyle yaşıyor. Annesiyle babası boşanmış. Kitabın hemen girişinde apartmanın bir resmi var; içini gösterir şekilde resmedilmiş bu apartmanı görür görmez hikâye ilginç bir hâl almaya başlıyor.

Günün birinde, hiç hesapta yokken Fredlerin evlerine misafir geleceği tutar. Annesinin kuzini, kızıyla birlikte çat kapı gelir. Birbirlerini uzun yıllardır görmeyen kuzin Magali ve Fred’in annesi Karolin sevinçle buluşurken, Fred gözlerini Amandin’den alamaz. Esasında kendisinden iki yaş büyük olan bu kız, fiziksel özellikleri ve bazı davranışlarıyla farklıdır. Bu farktan, çok da açıklayamayacağı bir nedenden ötürü rahatsızlık duyan Fred, Amandin’in bir an evvel gitmesini diler… Derken olaylar gelişir ve Fred kısa zamanda Amandin’i sevmekten kendini alıkoyamaz.

Ana hatlarıyla böyle bir hikâye… Ancak gerek Magali ve Karolin’in yaklaşımı, gerekse kitabın yazı ve resim dili, Amandin ile Fred’in hem birbirinden farklı hem de aynı olduğunu anlatırken engelleri ortadan kaldırmayı da beceriyor.

HERKES BİRİCİKTİR

Amandin, Down sendromlu bir çocuk. Kitabın sonunda küçük tavsiyeler ve notlar bulunuyor. Bu bölüm Fransa’da genetik kökenli zihinsel yetersizlikler üzerine çalışan Jerome Lejeune Vakfı ve Arras’taki bir ilkokulun 3, 4 ve 5. sınıfları ile engelliler sınıfının katkısıyla hazırlanmış. Belki de bu nedenle, davranış eğitimini esas alan çoğu çocuk kitabında son notlar ve ebeveynlere tavsiyeler bölümlerinde hissettiğim baskıyı hissetmedim. “Durum budur,” diyor ve ekliyor: “Farklılıklar, onları bilmediğimiz zaman korkutucu olur. Birbirimizi tanımalıyız ve unutmamalıyız ki, hepimizin bir diğerinden öğreneceği çok şey var.”

Yayınevinin “Erdemli Davranışlar” serisinden çıkan ve 6-9 yaş grubuna hitap eden diğer kitabımız ise Bana Özürlü Deme adını taşıyor. Alt başlığı “Çocuğa Engelliliği Anlatmak”. Şu cümle kitaptan: “Dünyadaki herkes biriciktir ve eşi benzeri yoktur. Bunun anlamı şudur: Herkesin birbirinden küçük farklılıkları vardır.”  Özellikle empati üzerinde duran kitap kurduğu cümlelerden sonra mutlaka, “Ya sen?” diye soruyor.

Bir diğer detay da kullandığımız kimi yardımcı araçlarla ilgili. Daha iyi görebilmek için gözlük kullanıyor olabiliriz. Tekerlekli sandalye kullanmaktan çok da farklı değil aslında bu. Bir yetersizliğin telafisi için yaptığımız şeyler var. Bunların amacı hayatımızı kolaylaştırmak, bizi hayattan uzak tutmak değil. İşte bu noktada kitap engelli dostu şehir yapmayı teklif ediyor. Tabii ilk aşamada masa başında ve resim malzemeleriyle. Kim bilir, belki bu resimleri yapan çocuklar şehirlerine sahip çıkar, şehirlerin hepimizin olduğu bilgisiyle hareket ederler.

Farklı Arkadaşım Fanny Joly Resimleyen: Claire Franek Çeviren: Egemen Demircioğlu Erdem Yayınları, 48 sayfa
Farklı Arkadaşım Fanny Joly Resimleyen: Claire Franek Çeviren: Egemen Demircioğlu Erdem Yayınları, 48 sayfa
Bana Özürlü Deme Pat Thomas Resimleyen: Lesley Harker Çeviren: Özlem Mumcuoğlu Erdem Yayınları, 24 sayfa
Bana Özürlü Deme Pat Thomas Resimleyen: Lesley Harker Çeviren: Özlem Mumcuoğlu Erdem Yayınları, 24 sayfa
Show More