İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Farklıyız ve farkındayız, ne olmuş yani…

Farklıyız ve farkındayız, ne olmuş yani…

Çağlayan ÇEVİK

Desen Yayınları’nın yeni alametifarikası Bay Porsuk ile Bayan Tilki, çocuklarımıza öğretmemiz gereken hayati bilgiyi, yani hoşgörülü olmanın önemini çizgi roman formunda aktarıyor. Bu çağdaş La Fontaine masalı, çizgi romanın anavatanı Fransa’dan geliyor!

Son yıllarda sıklıkla karşılaştığımız birçok sorunun temelinde, insanların farklılıklara hoşgörü gösterememesi yatmıyor mu? Bir diğerini öldürmenin, göçe zorlamanın, hayati bazı haklarından mahrum etmenin ya da başka birçok sıkıntıya yol açmanın bahanesi çok. Kimi dini farklılıkları bahane gösteriyor, kimi siyasi, kimi etnik, kimi de ekonomik gerekçeleri. Bahaneler çeşitli olsa bile aslında sebep aynı ve tek; birbirimizin farklılıklarına tahammül edemememiz. Oysa tahammül geliştirmek yoluyla “başka bir dünya” mümkün kılınabilir.

Metinleri Brigitte Luciani’ye, resimlemesi Eve Tharlet’e ait Fransız menşeli çizgi roman Bay Porsuk ile Bayan Tilki, okuruna farklılıklarımıza rağmen birlikte yaşayabileceğimizi anlatan bir hikâye. Maceranın başında tanıştığımız Bay Porsuk, eşi Bayan Porsuk’u yakın zamanda kaybetmiş; Obur, Uslu ve Bıdık adlı üç oğluyla birlikte yaşayan bir baba porsuktur. Aile bir akşam yuvalarında yemeklerini yerken, iki telaşlı ve davetsiz misafir kapılarını çalar; Bayan Tilki ile kızı Zıpır.

MİSAFİR TİLKİLER
Avcılar yuvalarını bulduğu için yuvalarından kaçmak zorunda kalan Bayan Tilki ile kızı Zıpır, bütün gün ormanda dolaştıktan sonra Porsuk ailesinin evine sığınır. Bay Porsuk’la oğulları yemeklerini ve yatacak yerlerini onlarla paylaşır. Çocuklar bunun geçici bir durum olduğunu düşünseler de, olayların gelişimi düşüncelerini yanlış çıkaracaktır. Bayan Tilki sabah yuvalarının durumuna bakmaya gittiğinde, yuvalarının enkazıyla karşılaşır ve civarda, tanıdıkları kimsenin kalmadığını görür. O sırada kızı Zıpır, porsuk arkadaşları Obur ve Uslu’yla beraber ormanın diğer yavru sakinleriyle oyun oynamaktadır. Ancak Zıpır tek çocuk
olduğundan paylaşmayı bilmez ve tilkilerin diğer hayvanlardan farklı oldukları gerekçesiyle diğerleriyle oynamayı istemez. Porsuklar da bu tilkiyle çok iyi anlaşamazlar en başta, ancak onlar diğer hayvanlarla beraber oynamayı ve bir şeyleri paylaşmayı nispeten öğrenmişlerdir. Fakat Bay Porsuk ile Bayan Tilki’nin arasında yaşanan yakınlaşmadan onlar da çok hoşnut kalmaz. Yuvaları, içinde bulundukları durumda bile kendilerine dar gelmektedir ve kendilerini istemeyen bir tilki kardeşi hiç istemezler.

Aslında durum ortadadır; porsuklar çok yavaş, tilkiler ise çok hareketli canlılardır. Porsuklar fazla dikkatli ve ürkekken, tilkiler gereğinden fazla cesur davranır. Titiz porsukların yuvalarında her şey yerli yerindeyken, tilkiler dağınıklığa bayılır. Kısacası, birbirlerinden tamamen farklı iki hayvan türüdür porsuklarla tilkiler ve bir arada yaşamaları hiçbir şekilde mümkün değildir.

Ancak farklılıklarına rağmen, birbirlerinden öğrenecekleri şeyler de yok değildir. Örneğin, katırtırnağı ya da benzeri ağır kokulu bitkiler aracılığıyla köpekleri yanıltarak onlardan kaçma yollarını porsuklara tilkiler öğretebilir. Porsuklarsa yavaşlıklarına rağmen tilkilere oranla çok daha güçlüdür ve toprağı kazma işinde mükemmeldirler. Toprağın altında büyük yuvalar, geniş sığınaklar oluşturabilirler; daha da önemlisi, sosyal canlılar olduklarından, paylaşmayı ve ekip halinde hareket etmeyi bilirler.

Bay Porsuk ile Bayan Tilki, bu işe yarar farklılıkların, ya da şöyle mi demeli, farklılıkların işe yarayabileceğinin altını çizse de, Zıpır’ın tek çocuk olmasının bir arada yaşamalarına engel teşkil edeceğini düşünen minikler, anne ve babalarının yakınlaşmalarının önüne geçmek için çabalarlar.

Kurnaz yavrular zekice bir plan yaparak bütün ormana haber salar ve Bay Porsuk ile Bayan Tilki’nin sürpriz düğünü nedeniyle herkesi evlerine davet ederler. Plana göre, sakin bir hayatı seven Bay Porsuk kalabalıktan sıkılacak, kalabalığı seven Bayan Tilki ise Bay Porsuk’la birlikte yaşayamayacağını fark edip kararından vazgeçecektir. Davetliler birer birer geldikçe, Bay Porsuk ile Bayan Tilki şaşkınlığa düşerler. Orman ahalisinin son gelişmelerden bu kadar çabuk haberdar olmasının altında bir şeylerin gizli olduğundan şüphe ederler. Ancak durumu sorun etmedikleri gibi, gelen davetlilerden dolayı da mutlu olurlar. Bir taraftan da,
eğlenen çocuklarını gördükçe, onların da birbirlerine alıştığına karar verirler.

Çocukların planı istediklerinin tam tersi bir sonuç verir kısacası. Bay Porsuk ve Bayan Tilki, aileleri birbirinden tamamen farklı olduğu halde, bir arada yaşamaya çoktan karar vermişlerdir. Zaten zamanla, tüm farklılıklarına rağmen dostça, huzur ve mutluluk içinde yaşayabildiklerini görürler. Biraz sağduyulu ve hoşgörülü davranmak yeterli olacaktır. Örneğin, küçük Zıpır için ayrı bir oda ve onun eve rahat girip çıkabileceği ayrı bir giriş kapısı birçok sorunu çözecektir. Gerçek hayatta da öyle değil midir! Efti püften nedenlerden kaynaklanan sorunların aslında kolay ve basit çözümleri vardır; önemli olan, o çözümleri bulmaya ve uygulamaya istekli olmaktır.

İnsanların defolarını, aslında doğada belli bir uyum içinde yaşayan hayvanlara atfederek, hayvanları kişileştirerek öyküleme geleneğinin atası La Fontaine’in masallarına çağdaş bir katkı aslında Luciani ve Tharlet ikilisinin çizgi romanı. Çizgi romanların ders kitaplarının arasında gizlice okunduğu günler geride kalmadıysa bile, sağduyu ve hoşgörüyü öğütleyen böyle güzel bir çizgi roman, türün ebeveyn ve öğretmenlerin gözündeki sabıkasını silecektir. Üstelik, sağduyu ve
hoşgörüyü en çok yetişkinlerin öğrenmeye ihtiyaç duymadığını kim söyleyebilir?

Bay Porsuk ile Bayan Tilki
1. Tanışma
Brigitte Luciani
Resimleyen: Eve Tharlet
Çeviren: Berfu Durukan
Desen Yayınları / 32 sayfa
Show More