İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Bizim için küçük, insanlık için büyük adımlar

Bizim için küçük, insanlık için büyük adımlar

Ceyhan USANMAZ

Doktor Abuksabuk ile Profesör Aklıçabuk’un maceraları, “Sor Bakalım” serisinin Astronomi konulu kitabında devam ediyor. Glenn Murphy’nin Küçük Adımlar isimli kitabı ise mavi gezegenimizin hep mavi kalmasını sağlamanın küçük adımlardan geçtiğini hatırlatıyor.

NTV Yayınları’nın yayımladığı ve altı kitapta tamamlanacak olan “Sor Bakalım” dizisi, Astronomi kitabıyla devam ediyor… Daha önce “doğa” ve “bilim” gibi konularda birbiriyle çekişen Doktor Abuksabuk ile Profesör Aklıçabuk, bu sefer astronomiyle ilgili tartışıyorlar.

Uydurma doktoru ve her şeye verecek bir cevabı olan Doktor Abuksabuk ile ciddi bir uzman olan ve hep doğru cevaplar veren Profesör Aklıçabuk’a bu sefer; “Uzay neden kapkaradır?”, “Güneş neden sarı?”, “Uzaylılar var mı?”, “Ozon tabakası nedir?”, “Füzeler nasıl çalışır?”, “Takımyıldız nedir?”, “Evrenin sonu neresi?” gibi sorular sorulmuş. Bu sorulara Doktor Abuksabuk yine saçmasapan cevaplar verirken, Profesör Aklıçabuk’un cevapları tam isabet… Örneğin, “Güneş tutulması neden olur?” sorusunu Doktor Abuksabuk şöyle cevaplıyor: “Bütün lambalar gibi Güneş de çevresini dev bir ampulle aydınlatır. Ve bütün ampuller gibi Güneş’inki de kullana kullana biter. İşte bu Güneş tutulmasına neden olur; yeni bir ampul takılıncaya kadar birkaç dakika sürer.” Bu cevaba ancak, “Hiç de değil Doktor Abuksabuk! Güneşin ampulü falan yok!” şeklinde karşılık verilebilir.

Zaten hemen arka sayfada Profesör Aklıçabuk, güneş tutulmasının neden olduğunu doğru düzgün açıklıyor: “Güneş tutulması için Ay’ın Güneş ile Dünya arasına girmesi gerekir. Ay, Güneş’in ışığının bize kadar ulaşmasını engeller; demek ki Güneş, Ay’ın arkasında kalmıştır. Bu sırada güpegündüz olduğu halde, sanki gece olmuş gibidir!”

SAÇMALIKLARIN ANLAMI
Kitaptaki diğer soruları da Doktor Abuksabuk ile Profesör Aklıçabuk kendilerinden beklendiği gibi cevaplıyorlar, üstelik Profesör Aklıçabuk soruları cevaplamakla yetinmeyip, söz konusu soruyla ilgili daha ayrıntılı bilgiler de veriyor. Sorularla ilgili az çok bilgisi olanların Doktor Abuksabuk’un cevaplarına “Hadi oradan”, “Saçmalıyorsunuz”, “Yok artık”, “Hiç de değil”, “Hayal görüyorsunuz”, “Yok daha neler” dememesi elde değil; daha çok Profesör Aklıçabuk’a kulak vermekte fayda var. Ancak yine de Doktor Abuksabuk’u da bu kadar kolay bir kenara atmamalıyız. Hatta onun “saçmasapanlıkları”, Profesör Aklıçabuk’un doğru cevaplarının önünü daha da açıyor diyebiliriz. Ne de olsa bilim tarihi hatalı başlangıçlarla, sayısız deneme-yanılmalarla, başarısız deneylerle dolu; doğru bilgilere çoğu zaman böylesi yanlış yollara saparak ulaşılıyor.

Ampulün icadının arkasında bin tane yanlış denemenin olduğu hep anlatılır; Edison’un, “Ben bin defa başarısız olmadım, ampül bin bir adımlık bir icattı,” dediği söylenir. Bu söz ufak ufak adımları atarken yanlışlara düşmekten, saçmasapan da olsa cevaplar aramaktan vazgeçmememiz gerektiğine dair en dikkat çekici örnekler biridir hiç kuşkusuz. Profesör Aklıçabuk’un astronomiye ilişkin bilgi birikiminin ardında Doktor Abuksabuk’un olduğu unutulmamalı.

Kitaptaki bir başka sorudan yola çıkarak söylersek; Dünya’ya “mavi gezegen” denmesinin sebebi elbette Doktor Abuksabuk’un anlattığı gibi, uzaylı turistlere yönelik bir reklam sloganı değil. Dünya’ya “mavi gezegen” denir, çünkü “Dünya’nın yüzeyinde çok miktarda su vardır. Dünya’ya mavi rengini su verir, uzaydan bakıldığında gerçekten de mavidir.” Ne yazık ki Dünya’nın bu özelliğini yavaş yavaş kaybetmeye başladığını hepimiz biliyoruz. “Suyun ucuz ve kolay erişilebilir olduğu günümüzün gelişmiş dünyasında insanlar onun değerini fark etmiyor. Ancak tatlı ve temiz su sanıldığından çok daha zor bulunan, değerli bir kaynak. Dünya nüfusu arttıkça evler, çiftlikler ve fabrikalarda tüketilen suyun miktarı da artıyor. Suyumuzu koruyup dikkatli kullanmadığımız takdirde yakın gelecekte onu bulmakta zorlanabiliriz.”

Bu cümleler Glenn Murphy’nin, yine NTV Yayınları tarafından yayımlanan Küçük Adımlar isimli kitabından. Bu kitap, yukarıda ufak ufak atılan adımlardan bahsetmişken, mavi gezegenimizin hep mavi kalmasını sağlamanın da küçük adımlardan geçtiğini hatırlatıyor. Akıllı enerji kullanımının nasıl olacağını, su tasarrufunun nasıl yapılabileceğini, geri dönüşümü, ağaç ve yaban hayat gözetimini bu kitaptan öğrenmek mümkün.

Küçük Adımlar
Glenn Murphy
Çeviren: Duygu Akın
NTV Yayınları, 96 sayfa
Sor Bakalım – Astronomi
Kolektif
Resimleyen: Monike Czarnecki
Çeviren: Alev Er
NTV Yayınları, 250 sayfa

 

Show More