İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Bir annenin gözünden Tourette Sendromu

Gökçe Esen, Uçlarda Gezintiler adlı kitabında, Tourettte Sendromu ile derinden değişen, dönüşen,
karışan, zorlaşan ama bir yandan da renklenen hayatına dair anı ve yorumlarını bizlerle paylaşıyor.
Bu toplumda “farklı olanı” kabul ettirmenin mücadelesini anlatıyor.

Asuman Zeynep GÜNAYDIN

Kim bilir ne çok soru vardır bir annenin aklında henüz dünyaya getirmediği çocuğu hakkında. Doğduktan sonra da hiç bitmeyecektir bu sorular.

Ne çok sorarız annelere çocukları hakkında. Zaman geçtikçe çocukların kendisine sormaya başlarız. Çocuklar hakkında başkalarına sorarız. Anneler çocuklarına sorar.

Kime benziyor? Kaç kilo? Yemeklerini yiyor mu? Hangi çizgi filmi sever? Bu ne? Kaç yaşındasın? Çoğunlukla cevapları kolay bulunan sorulardan.

Bu çocuk niye hiç yerinde durmuyor? Neden önündekinin saçını çekiyor? Neden defalarca aynı yere bakıyor? Cevabı öyle kolay bulunmayan, içinden yenisi çıkan sorulardan. Bilemiyorum neden böyle yapıyor, deyince bir soru daha: “Bir doktora gösterdiniz mi?” Doktorun doğruluk payı taşısa da gerçeğin tamamını kapsamayan, yetersiz cevabı: “Oldukça zeki, hiperaktif bir çocuğunuz var.”

Yine sorular devam eder. En güç sorulardan biri: “Hangi okula gidecek?” Bir soru da okul müdürü sorar: “Benim hedef kitlem sakin ve normal çocuklar. Çok zeki ve hareketli bir çocukla niye uğraşayım?” Kıran, inciten, öfkelendiren sorulardan. Cevapsız.

Ne çok soru sorarız annelere çocukları hakkında!

Çocuğunuz neden sıkılınca sınıftan kaçıyor? Çocuğunuz neden küfür ediyor? Çocuğunuz neden anlamsız kelimeler söyleyerek bağırıyor? Neden ellerini kollarını sallayarak göz kırpıyor?

Sınıfa gelen müfettiş de sorar: “Bu ne disiplinsizlik!” Azarlayan, ayıplayan, kınayan sorulardan. Cevapsız.

Sorular bitmek bilmez? Bu çocuk neden olumsuz olaylara aşırı derecede takılıyor? Neden başkalarının söz ve davranışlarını taklit ediyor? Neden sinirlenince eşyaları fırlatıyor? Neden göz tikleri var? Neden sanki ipe dolanmışçasına gidip geliyor, garip hareketler yapıyor, sıçrıyor, ellerini silkeliyor? Neden ağzından kötü sözler çıkıveriyor? Neden boş kalınca aynı şeyleri takıntılı bir şekilde saçma ve anlamsız nakaratlar halinde söylüyor? Neden sürekli fiziki ve sosyal sınırları zorluyor?

Tourette Sendromu mu? O da nedir? Profesör Doktor Oliver Sacks’a göre tanılar 10 vakadan 9’unda yakınlar tarafından konur. Oliver Sacks, yaklaşık bin kişiden birinde Tourette Sendromu görüldüğünü söylüyor.

Bu kaba bir hesapla, Türkiye’de 70 bin Tourette Sendromlu kişi olduğunu gösterir. Oysa bu sendrom ülkemizde pek bilinmiyor.

Uçlarda Gezintiler’de Gökçe Esen bize Tourette Sendromuyla yaşayan, üniversitede istediği fakülteden mezun olan oğlunun hikâyesini, bu sendromla tanışmasını, yaşamı değerlendirme,
keşif ve gelişim süreçlerini içinden geldiği gibi anlatmış.

Esen bir anne olarak yıllarca net bir cevabı olmayan sorular sormuş kendine ve tesadüfen, Profesör Doktor Oliver Sacks’ın Marsta Bir Antropolog kitabında okuduğu bir öyküden yola çıkarak, cevabın büyük olasılıkla Tourette Sendromu olduğunu keşfetmiş.

Bugün 29 yaşında olan Kağan’ın, farklıklarından ve uyumsuzluk diye tabir edilen niteliklerinden kaynaklı, çok erken yaşlarda başlayan ve bir ömür boyu çeşitli biçimlerde süren mücadelesine tanık oluyoruz kitap boyunca. Bir annenin oğluna destek olmak, bu dünyanın sadece “normal” olduğunu sananlar için var olmadığını göstermek için verdiği kavgayı okuyoruz. Bu içten anlatı hem Tourette Sendromuna dair içerden bir gözlem sunuyor; hem de bizi “farklı” ya da “sıradışı” olanlara dair yargılarımızı, tepkilerimizi yeniden gözden geçirmeye davet ediyor.

Uçlarda Gezintiler
Tourette Sendromuyla Yaşamak
Gökçe Esen
Pan Yayıncılık, 133 sayfa
Show More