İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Sanat bir oyundur…

Final Kültür Sanat Yayınları’nın “Sanat Nedir?” dizisi, müzik, tiyatro, sinema, resim ve heykel
olmak üzere sanatın dört ana dalını çocuk diliyle, sıcak resimlerle başarı bir şekilde anlatıyor.
Sanatçılara ya da sanat eserlerine odaklanmadan işin özüne vurgu yapıyor

Simla SUNAY

Ressam, şair, yazar Bedri Rahmi Eyüboğlu şöyle buyurmuştur: “Sanatı tarif etmek zorunda olsam oyundur derim.” Sanat bir oyundur gerçekten. Büyüklerin büyüklere hayatı anlatma oyunu. Sürekli müze gezen, resim heykel peşinde koşan büyüklerin halleri de bu oyundan olsa gerek. Çocuklarsa hayatı sanatla kavrar. Resim çizerek görür; müzik dinleyerek duyar; heykel
yaparak hisseder; tiyatro, sinema izleyerek fark eder. Sanat, bilimsel bir öğretme yöntemidir aynı zamanda.

Final Kültür Sanat Yayınları son günlerde atağa geçti. Belli ki ülkenin bu sanat sevmez, heykel yıkar, resme tükürür, tiyatro kapatır, sinema sansürler hallerine inat, bir başkaldırı gibi “Sanat Nedir?” dizisini yayımlamışlar. Dindar nesil projesi için harıl harıl din kitapları, din simgeleri yayılırken bu tür kitapların yeşermesi ayrı bir önem taşıyor. Din ile sanatın mukayesesi olur mu, demeyin. Bizim ülkemizde figürü yasaklayan din uygulamaları sanata ağır darbe indirmiştir. Son aylarda değişen temel eğitim sisteminde seçmeli derslerin ne kadarı sanat içerecek hiç bilemiyoruz.

HER ÇOCUK SANATÇIDIR!
“Sanat Nedir?” dizisi resim ve heykel, müzik, tiyatro ve sinema olmak üzere sanatın dört ana dalını çocuk diliyle, sıcak resimlerle başarı bir şekilde aktarıyor. Hiçbir sanatçı adı vermeden, belli başlı sanat eserleri üzerine odaklanmadan, sanatın özünü vermesi ise farklı bir duyarlılık unsuru olarak dikkati çekiyor. Öyle ya, sanatın değil sanatçının yüceltildiği pek çok çocuk kitabı var kitapçılarda. Sanatçıları anlatan çocuk kitapları da çok önemli elbette, özellikle yerli sanatkârları anlatan bir çocuk kitabı henüz yokken. Ancak bir sanatçıyı anlattığınızda, pek çok başka sanatçıyı elemiş oluyorsunuz. Sanatla tanışmak için Leonardo, Picasso gibi dâhilerle kafa karıştırmadan önce sanatı genel olarak anlatan kitapların daha doğru olacağını düşünüyorum. Çocuğun kendisini sanatçı olabileceğine ikna etmek gerekiyor. Bunun için de önüne ilk elden doğrudan Dali koyarsanız iş zorlaşabiliyor.

Dizinin Resim ve Heykel başlıklı kitabı renklerle başlıyor. Soğuk-sıcak renkleri anlatıyor çocuk okura. Şekillere geçiyor sonra. Renk ve biçimin farkını kavrıyor çocuk. Işık ve gölge, uzak ve yakından söz ediyor ve çocuğu resim yapmaya teşvik ediyor. Müzik başlıklı kitap duyuları anlatarak başlıyor. İşitme duyusunda odaklanıyor. Müzik dinlerken işittiğimiz seslerin birbiri ile oyun oynarmış gibi algılandığından bahsediyor. Notada durak, ritim, notalar, tiz-pes sesler, müzik enstrümanları hakkında teknik bilgiler de içeriyor. Asıl önemlisi çocukları doğayı dinlemeye yönlendiriyor.

Tiyatro başlıklı kitapta daha çok kostüm ve dekora yer ayrılmış. Oyuncuların seslerinin önemi vurgulanıyor. “Kırmızı Başlıklı Kız” sahnelenmesinden örnekler veriliyor. Kukla tiyatrosu, gölge oyunu ve sirkten söz ediliyor. Kitapta müzikallere ve operaya dair bilgi verilmemesi bana ilginç geldi. Bunu da bir eleştiri olarak not alalım. Opera çocuklara uygun değildir diye düşünmek
doğru değil. Yıllar evvel yerli yapım Mutlu Prens Çocuk Operası’nı Kadıköy Süreyya’da izlemiş ve çok beğenmiştik, hatırlıyorum.

Sinema başlığındaki kitapta ise pek çok teknik bilgi var. Fotoğraf bilgisi, hareketli görüntüler, ışık, şaryo rayları, montaj hakkında bilgiler veriliyor. Yakın plan, detay çekim gibi deyimler anlatılıyor. Kitapların hepsini arkasında yer alan mini uygulamalar ise denemeye değer.

Dört kitapta bütün bu bilgiler verilirken aynı zamanda da sanatın genel tanımı yapılıyor. Sanatın tanımını duyguların ifadesi olarak yapan bu kitaplar mutlaka kütüphanenizde olmalı ama sanatın başka nice tanımını da eklemek sizlere düşüyor. Mesela sanat, başkaldırmanın en estetik, en zararsız yoludur. Duygular kadar haksızlıkları da gözler önüne serer. Bunu söylediğinizde çocuklar elması bol ama dalı kırık ağaçlar çiziyorlar.

Yalnız, küçük ama önemli bir not: Kitaplarda çevirmen ismi belirtilmemiş, oysa bu kitapları Türkçeleştiren birilerinin olduğu kesin. Bunu da yayınevine iyi niyetli bir eleştiri olarak yöneltelim.

Sanat Nedir? – Sinema
Nuria Roca
Resimleyen: Rosa M. Curto
Final Kültür Sanat Yayınları, 35 Sayfa
Show More