Hayat zıvanadan çıktığında bir oğlan ne yapar?

Ölümün kıymet kazandırdığı hayat, kız ve erkek çocukların çatışan dünyası, anne baba hayatının yetişkin aşkı, bedenin ve cinselliğin keşfi, toplumsal cinsiyet rollerinin sorgusu kitabın ele aldığı konulardan sadece birkaçı…

Yazan: Özlem Toprak

Çocuk edebiyatından okur olarak öğrendiğim derslerden biri, genç okurların yetişkinlerden çok daha cesur olduğu. İyi çocuk kitaplarının ele alamayacağı hiçbir konu yok, yeter ki çocuktan umut çalınmasın. İşte bu kez elimde yetişkinlere de söyleyecek çok sözü olan bir kitap var. Hollandalı yazar Sjoerd Kuyper’in, eşi Margje’ye ithaf ettiği Otel Büyük S romanı, on üç yaşındaki Kos’un gözünden ölüm başta olmak üzere hayatın bütün büyük zorluklarına korkusuzca bakıyor.
Kırmızı Kedi Yayınları tarafından basılan ve Hotel de Grote L başlıklı Hollandaca aslından Gizem Kara Öz’ün çevirdiği roman, çocuklukla gençlik arasındaki, o en belalı on üç yaşı geçiren Kos adındaki oğlanın, bir de aile içi krizlerle sarsılan dünyasını olanca gerçekliğiyle sunuyor.

Felaketler zincirinde bir oğlan
Üç yıl önce kanserden annesini kaybeden Kos, şimdi de ablası Libbie, kızkardeşleri Briek ve dokuz yaşındaki Pel’le birlikte kalp krizi geçiren babasının sorumluluğunu sırtlanmak zorunda kalır. Anlaşılır bir nedenle hayattaki en büyük korkusu babasının hastalanması olan Kos, tam da şampiyonluk golünü attığı sırada, babasının gözleri önünde fenalaştığı gördükten sonra kelimenin tam anlamıyla koca bir girdaba kapılır. Babanın yüklü bir borcu olduğu ortaya çıkınca ve deneyim sahibi olmadıkları alanda dört kardeş bütün kurulu düzeni alt üst edince işler iyice karışır. Tek kurtuluş yüklü bir miktar para ödülü verilen Miss Kuzey Denizi Güzellik Yarışması’na katılmaktır. Ancak aynı gün futbol yetenek seçmelerine katılması gereken Kos, ailenin en güzel “kızı” olarak belirlenince ve yarışmaya aynı zamanda büyük aşkı Isabel’in de katılacağını öğrenince yine komik bir felaketler zinciri oluşacaktır.
Otelin aşçısı eski Hippi ve Rock’n Roll tutkunu Walput ve avare şair müdavim Felix, Briek’in gönlünü kaptırdığı Tuvalulu futbolcu Akelei gibi pek çok unutulmaz yan karaktere sahip romanda, Kos’un yanı sıra dokuz yaşındaki küçük kız kardeş Pel’e gönül kaptırmamak mümkün değil. Doğa ve hayvan aşığı Pel, annesinin elbisesi içinde barda hizmet ederken ve sevgilisi foku ıslak havlulara sarıp yanına yatırırken unutulmaz replikleriyle insanın içini ısıtıyor.

Ölümü de yenen aşk
Kos’un geriye dönüşlerle annesinin kaybı ve şimdiki zamanda zorlu bir kalp ameliyatı geçiren babasını da kaybetme korkusu ile yüzleşmesi, romanın en etkileyici yanlarından. Hastalık ve ölüm konusunda çok şey öğrenen Kos okura şöyle sesleniyor: “Babam beni teselli etti, aynen o zaman annemin yaptığı gibi. Tuhaf bir şey bu, ölmek üzere olan insanların ölmeyen insanları teselli etmesi yani. Ama aslında tuhaf değil çünkü onlar üzüntüleriyle yaşamaya devam ediyorlar ve sen ölünce artık hiçbir şey bilmiyorsun.”
Otel Büyük S’de asıl vurgu sevgi ve aşk üzerine. Kos sürekli yanlış anlaşıldığı Isabel’in aşkıyla kıvranırken ihtiyacı olan hayat gerçeğini yine babasından işitiyor: “Ben anneni anlamaya çalışmadım. Yanımda olduğu için o kadar mutluydum ki. Var olduğu için. Bu yeterliydi. Bulutları anlamaya çalışmazsın, denizi anlamaya çalışmazsın, kumu anlamaya çalışmazsın, sadece var oldukları için mutlusundur. Bu aşkta da böyle. “
Kitabın yazarı 1952 Amsterdam doğumlu Sjoerd Kuyper, üniversitedeki felsefe eğitimine profesyonel yazar olmak için son vermesinin ardından üst üste kitaplar yayınlamış bir isim. Önceleri yetişkinler için öykü ve şiir kitapları yazan Kuyper, asıl ününü ise çocuk kitaplarıyla sağladı. Ülkesinde alanın önemli ödüllerine değer görülen Robin en God (Robin ve Tanrı), Robin en Suze (Robin ve Suze), Het Eiland Klaasje (Klaasje Adası), Robin is Verliefd (Robin âık oldu), Sjaantje Doet Alsof (Sjaantye Öyleymiş Gibi Yapıyor) gibi yabancı dillere çevrilen kitaplarıyla tanındı. 2014’te yayınlanan Otel Büyük S de Hollanda’da en çok satan on kitap arasına girdi.

Boşluklar ve tıka basa doluluklar
Sjoerd Kuyper, Otel Büyük S kitabını çok değişik bir anlatıcı kurgusu üzerine inşa etmiş. Roman boyunca, Kos’un zembereğinden boşanmış günleri içerisinde, onun kafa karışıklığı eşliğinde ilerliyoruz. Yaşadığı tuhaflıkları nasıl düzenleyeceğini şaşıran Kos, doldurduğu ses kayıtlarında sürekli bir iki gün geriden gelmeye başlıyor. Bu karmaşayı düzenleyerek imdadımıza yetişense italik yazılarla kayıt aralarında beliren Isabel oluyor. Kos’un “sesli günlüğü”nü kendi kişisel notları ve olayların bir kız olarak onun açısından nasıl göründüğünü paylaştığı bölümlerle tamamlayan Isabel, okurun daha bütüncül bir tabloya kavuşmasını sağlıyor.
Ölümün kıymet kazandırdığı hayat, kız ve erkek çocukların çatışan dünyası, anne baba hayatının yetişkin aşkı, bedenin ve cinselliğin keşfi, toplumsal cinsiyet rollerinin sorgusu kitabın ele aldığı konulardan sadece birkaçı. Kos bazen içinde boğulur gibi olduğu, boyunu fazlasıyla aştığını düşündüğü sorunların içinden geçerken anne sorumluluğu üstlenmeye çalışan ablası Libbie, simsiyah makyajı ve Blues şarkılarıyla Gotik kızkardeşi Briek ve masal dünyasında yaşayan Pel’le birlikte büyüyor. Çünkü bazen felaketler çıkış yolun olabilir. O imkânsız durumla yüz yüze gelmeden önce içinden nasıl çıkabileceğini bilemezsin ve her şey bittiğinde sen artık yeni bir insansındır.
Mizah duygusundan taviz vermeden en sert hayat gerçeklerini anlatan Otel Büyük S, okurun kalbini fethetmeye aday. Tek yapılması gereken o kapıdan içeri girmek…