Kelebekler özgürdür

Bu terazisi bozuk, eşitsiz dünyada tüm çocukların, tüm kadınların içinde hapsolmuş kelebekleri var. Malena bizlere bu kelebeklerin nasıl özgür bırakılabileceğini anlatıyor.

Yazan: Nuray Gönülşen

Yapı Kredi Yayınlarından çıkan Malena’nın Aynası şair, yazar ve çevirmen Saliha Nilüfer’in incelikli çevirisiyle Türkçeye kazandırılmış esinleyici ve sağaltıcı bir resimli kitap.
Malena, bir kız çocuğu. Aynaların ona anlattıkları hoşuna gitmiyor ve o, aynalardan dökülen gülüşlerini küçük kırmızı sandığında taşıyor. Küçüklüğünden beri herkes kendisine “en önemlisi iç güzelliği” dediği için, mecburen karnının içine doğru hayatının en uzun yolculuğuna cesurca atılıyor. Bu yolculukta karşısına zırhlar, güvensizlikler, endişeler, alışkanlıklar, korkular, boyunu aşan istekler çıkıyor. Fakat sonunda gülüşlerinin hapsolduğu dağınık odaya varıyor. Oda, ona kendi yüzünü ayna tutar gibi gösteriyor ve Malena aslında her şeyin kendi elinde olduğunu kavrıyor. Bütün zırhlarını, güvensizliklerini, endişelerini, alışkanlık ve korkularını, boyunu aşan isteklerini fırlatıp atıyor ve pencerelerini mutluluğa açarak, kırılan hayallerini onarıp sevinçten havalara uçuyor.
Yetişkinler için çok katmanlı soyut okumalara açık, derin, masalsı bir anlatıyla karşı karşıyayız. Kitap 3-8 yaş grubuna önerildiği için “bu soyutluğu çocuklar nasıl kavrayacak?” diye düşünülebilir. Bu derinlikli kitaba şirinlik katan püf noktası ise şu: Hikâyede kelimelerle ifade edilen ne varsa hepsi, soyut düşünme becerisi gelişmemiş çocukların tam da anlayacağı şekilde “birebir” çizimlerle anlatılıyor. Örneğin Malena karnındaki uçuruma inerken beline bir ip bağlıyor. Tedirginlikler, endişeler, korkular, hepsi çizimlerle görselleştiriliyor; hatta boyu aşan isteklerin üzerine de uzunluklar çizilmiş ve bu istekler gerçekten de Malena’nın boyunu aşıyor! Hiç öyle “okuyanı karamsarlığa sürükleyebilir” diye de düşünmeyin. Zaten kitabın sonunda da pozitif bir mesajla Malena, bir bulutu salıncak yaparak sevinçten havalara uçuyor.
Bu terazisi bozuk, eşitsiz dünyada tüm çocukların, tüm kadınların içinde hapsolmuş kelebekleri var. Malena bizlere bu kelebeklerin nasıl özgür bırakılabileceğini anlatıyor. Malena’nın aynasından bakmak bizleri iyimserliğe, umuda, bu arada kendi aynalarımızdaki yansımaları da fazla takmamaya ve güzelliklerimizi serbest bırakmaya çağırıyor. Bu küçük kızın dikbaşlı, soylu cesareti okuyanlar üzerinde bulaşıcı bir etki uyandırmaya aday.