İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Meraklısına atasözleri

Meraklının El Kitabı, sadece atasözleri sıralamakla kalmıyor, bunun yanı sıra çocuklar ve yetişkinlere yönelik merak alıştırmaları da içeriyor. Bunlar sınıflarda, çocuklarla çalışan tüm kurumlarda, ebeveynler, yetişkinler ve öğretmenler tarafından uygulanabilecek alıştırmalar.

Yazan: Olcay Mağden Ünal

Bu topraklarda merak edenleri pek sevmezler. O nedendi, bu niyeydi diye kurcalayanların karşısına eli sopalı, sırtı ceketli biri illaki dikilir. Biz soru işaretlerinden pek hazzetmeyiz, varsa yoksa üç noktayla geçiştiririz. “Yahu işte gerisini siz doldurun,” ile “üç vakte kadar” arasında gidip gelen noktalardır onlar. Bizde işler fıtrat hesabıyla yürür, hem zaten fazla merak da adamı mezara götürür. İcat çıkarmaya da gerek yoktur, nasılsa parasını verip dışarıdan almak daha havalı. Bu, ta çocukluğumuzda başlar. Bombardıman misali art arda sıraladığımız nedenler ve niyeler çatık kaşlara çarpıp geri seker, bizi “çekemeyen” anne ve babalarımızın gazabına uğrar. Eh, karşılık alamayan merakımız da bizi zamanla terk eder tabii. Çok azımız içindeki bu aşkı (evet, bana kalırsa merak, heyecanı hiç dinmeyen bir aşktır) kamçılayacak bir öğretmenle karşılaşır ve çok daha azımız herkese rağmen o tutkunun ateşini yakabilir. İşte çeşit çeşit kitapta sıra dışı öyküleri ve yaratıcılıklarıyla karşımıza çıkan o muhteşem kadınlar ve erkekler, bu küçücük gruba aittir.
İşte bu durum, “çocuğun ve toplumun gelişimi için eğitimde yapısal dönüşüme nitelikli veri, yapıcı diyalog ve farklı görüşlerden ortak akıl oluşturarak katkı yapan bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir girişim” olan ve “merakı arttırmak, çocuk katılımını sağlamak, ekolojik farkındalığı yükseltmek, kapsayıcı eğitim ortamları oluşturmak ve eğitimin pek çok problemine dokunan yaratıcı çözümleri sınıflarına taşıyabilmek” gibi esaslı dertleri olan öğretmenleri bir araya getiren Eğitim Reformu Girişimi’nin dikkatini çekmiş. Böylece kolları sıvayıp merakımızı kamçılayan atasözleri bulmaya karar vermişler ve bu minvalde de herkesi kendi merak atasözünü yazmaya davet etmişler. Sonuçta da ortaya Gökçe Yavaş Önal’ın, konunun kendisine de yakışan muzip, heyecanlı, hareketli, rengârenk ve eğlenceli çizimleriyle
harikulade bir tablo oluşturan bir başvuru kitabı çıkmış: Meraklının El Kitabı. “Merak edenler aya, etmeyenler yaya.” “Olmaz ise merak, zihin kalır kurak.” “Hezarfen’i uçuran biraz merak, biraz kanat.” Kitapta bunlar gibi daha birçok atasözü var. Çok daha fazlası da Eğitim Reformu Girişimi’nin İnternet sayfası üzerinden indirilebilecek Merak Atasözleri Kitabı’nda mevcut. Bu çalışmaların mümkün olduğunca
fazla insana ulaşması çok önemli, çünkü epey uzunca bir süredir nasıl da yaya kaldığımız apaçık ortada.
Meraklının El Kitabı, sadece atasözleri sıralamakla kalmıyor, bunun yanı sıra çocuklar ve yetişkinlere yönelik merak alıştırmaları da içeriyor. Bunlar sınıflarda, çocuklarla çalışan tüm kurumlarda, ebeveynler, yetişkinler ve öğretmenler tarafından uygulanabilecek alıştırmalar. Çalışmaların kaçıncı sınıflara uygun olduğu, ne kadar süreceği ve içeriği detaylı bir şekilde anlatılmış, ayrıca öğretmenlere ya da çalışmayı yönlendirecek yetişkinlere yazılan notlarla da desteklenmiş. Birkaç alıştırma için de kısa hikâyeler yazılmış ve bu öyküler uygulamaların içerisine yedirilmiş. Alıştırma sayfalarının tasarımı da uygulamaların daha kolay anlaşılmasını sağladığı için ayrıca dikkat çekici. Bu çalışmalarla hedeflenen, çocukların yargılanmaktan korkmadan soru sormalarını, hata yapmaktan korkmamalarını ve merak ettiklerini özgürce ifade etmelerini sağlamak. Bununla birlikte merak etmenin ne kadar temel bir ihtiyaç olduğu da altı çizilmek istenen başka bir esas. Herkesin çaresizce beklediği ve birilerinden medet umduğu bir dönemden geçiyoruz. Bu birileri, olsa olsa merakının peşinden gidenlerdir. İçindeki o durmadan soru soran çocuğu susturmayanlardır. Keşfetmenin tadını alan ve bir türlü doyamayanlardır.
Merak, uğruna kayıplar verilen bir yenilgi değil, olsa olsa kutlanacak bir zaferdir.

Meraklının El Kitabı
ERG ve Öğretmen Ağı
Derleyen: Burcu Aktaş
Resimleyen: Gökçe Yavaş Önal
Çınar Yayınları, 72 sayfa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Show More