İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Ayışığı altında hareketli masallar

Ayışığı’nın Gökyüzü Atlası siyah beyaz çizimleriyle okuru gece göğünde ve Yunan mitolojisinin girişinde bir gezintiye çıkarmakla kalmıyor, aynı zamanda hareketli görselleriyle sayfaların âdeta canlanmasını sağlıyor.

Yazan: Olcay Mağden Ünal

Gecenin yıldızlı göğü, sınırını gözlerimizle çizdiğimiz, sayfalarını aklımızla numaraladığımız bir kaynaktır. Hiçbir mevsimde kurumayan bir hikâye nehri gibidir, bir görünüp bir kaybolarak bizi sarmalar, heyecanlandırır ve meraklandırır. Üstelik karşılığında hiçbir şey beklemez, tek yapmamız gereken arkamıza yaslanıp onu usul usul seyre dalmaktır. Bazen tam da bu sırada insanın aklına yüzlerce yıl önce yaşayıp da aynı hikâye aşkıyla yıldızlara kapılan başkaları düşer. Bu yanıp sönen ışıltıları seslendirirken kim bilir onlar hangi kelimeleri seçmişlerdir? Tüm bu takımyıldızların öyküsü hangi masalcının zihninden dökülmüştür? Hâl böyleyken birden kendinizi nesilden nesile uzanan bir tür kabilenin içinde hissedersiniz; topraksız, sınırsız ve zamansız. İşte o an, yıldızlarla bir olursunuz.

Gözen Kamaz imzalı Ayışığı’nın Gökyüzü Atlası, bizlere gökyüzünün sunduğu hikâyelere meraklı bir kız çocuğunun, Ayışığı’nın geceyle sohbetini anlatıyor. Geceleri penceresinden bakıp uzun uzun göğü seyreden, uçsuz bucaksız karanlıkta parlayan yıldızları düşünürken hayaller kuran, başka dünyaların ve hayatların merakıyla uykuya dalan bu kız günün birinde denizin sesini duyar; sahil onu çağırıyordur. İşte tam o sırada Aydede, bir yandan evrelerini geride bırakırken bir yandan da bütün bilgeliğiyle yıldızların hikâyesini anlatmaya başlar. Böylece Ayışığı, gökyüzüyle denizin buluştuğu yerde takımyıldızlarının eşliğinde Yunan mitolojisinin efsanelerine balıklama dalar.

Gözleri kıpkırmızı canavar Typon’dan kaçmak için balığa dönüşüp Nil nehrine atlayan tanrıça
Aphrodite ve oğlu Eros’tan, Hera’nın kıskançlığından nasibini alan prenses Kallisto’ya, ölümsüzlüğü gökyüzüne işlenen Herkül’den, Zeus’un yıldırımlarını taşıyan kartala, savaş tanrısı Mars’ın oğulları Romus ve Romulus’a ve emzirip hayatta kalmalarını sağlayan dişi kurttan, yaşadığı zaman boyunca gücüyle kendisinden söz ettiren dev cüsseli Orion’a gökyüzünü işleyen takımyıldızların ardında kimler varsa hepsinin sırrını tek tek dinler.

Ayışığı’nın Gökyüzü Atlası siyah beyaz çizimleriyle okuru gece göğünde ve Yunan mitolojisinin girişinde bir gezintiye çıkarmakla kalmıyor, aynı zamanda hareketli görselleriyle sayfaların âdeta canlanmasını sağlıyor. Ancak bununla da yetinmiyor, kitabın arka kapağındaki cepten çıkan bir asetat kâğıdı sayesinde sayfalar gerçekten de canlanıyor. Asetat kâğıdı görseller üzerine yerleştirilip sağa sola hareket ettirilince kitabın içine gizlenen optik illüzyon görülebilir hâle geliyor. Böylece birden havada süzülen bulutlar, rüzgârın dalgalandırdığı perdeler, gökyüzünde dörtnala koşan kanatlı atlar, karanlığa kanat çırpan kartallar, son sürat ilerleyen kurtlar ve gökyüzünü ağır ağır terk eden Ay, okura eşlik etmeye başlıyor. Bir anda koskoca gökyüzü âdeta insanın etrafını sarıyor.

Gözen Kamaz’ın bu siyah beyaz ve hareketli eseri, aslında bir bitirme projesi. Kamaz’ın 2017 yılında yazıp illüstrasyonlarını yaptığı “Ayışığı,” BASE 2017 ile Kharkiv Devlet Tasarım ve Sanat Akademisi’nin düzenlediği IX. International Forum Design Education 2017’de birinci oldu ve sergilenmeye değer görüldü.

Bu kitapta gökyüzünün evrenin sonsuz deviniminin bir parçası olarak sürdürdüğü hareketliliğin yanı sıra dikkat çekici başka bir unsur daha var, o da takımyıldızların hikâyelerindeki mitolojik ayrıntılar. Alandaki eksikliğin altını her fırsatta çizmeye çalışan biri olarak, bu eserin küçük yaştaki okurun mitolojiyle tanışması adına önemli bir kaynak olduğunu düşünüyorum. Her bir takımyıldızdan tanrıçalara, tanrılara, titanlara ve Olimpos’a uzanan upuzun bir yol çıkıyor karşımıza. Bu yolu gerekli taşlarla döşemek de biz yetişkinlerin elinde, çünkü efsanelerden alıntılanmış her küçük hikâye bir çocuğun aklında onlarca soru doğurabilecek nitelikte.

Ayışığı’nın Gökyüzü Atlası
Gözen Kamaz
Desen Yayınları, 32 sayfa
Show More