Tek derdimiz bu olsun!

Güldürmeyi çok iyi beceren Jory John ve Lane Smith’in iki şahane kitabıyla daha buluştuk. Bir Zürafanın Dertleri ile başlayan seri, kediler ve penguenler arasından süzülerek devam ediyor.

Yazan: Gökçe Gökçeer

Bir Kedinin Dertleri’yle başlamak istiyorum yazıya. Çünkü bir kedi annesi olarak bunu yapmak zorunda hissediyorum. Şunu en baştan söylemeliyim ki, bu kitabı bir kedi yazsa ancak böyle yazardı. Müthiş bir gözlem yeteneği olduğunu yine ortaya koyan Jory John, bu öyküyü yazarken âdeta bir kediye dönüşmüş gibi. John, çok sevdiğimiz o “matrak” anlatımıyla bizi her sayfada kahkahaya boğabilecek güce sahip. Tabii bu gücüne güç katan isim Lane Smith. Kedinin dert diye gördüklerini, ruh hâlindeki değişimleri ve beden dilini hayranlık duyulacak kadar iyi yansıtan Smith’in çizimleri, metinle uyum içinde ilerliyor ama bir yandan da başka bir hikâye yaratıyor.

Kedilerle yaşayanlar iyi bilir… Bir evde kedi varsa, siz o evde en fazla misafirsinizdir. O nerede isterse orada uyur, ne isterse onu yer; canı isterse size kendini sevdirir, istemezse ona hiçbir şey yaptıramazsınız. Bazen bir bilgeye dönüşürler bazen de sizi çıldırtmak için ellerinden geleni yapan yaramaz çocuklara… Miskin miskin yatarken aniden bir çitaya dönüşebilir, boşluğa bakan ve kırk kere baksanız göremediğiniz şeyleri takip eden gözleriyle aklınızı oynatmanıza sebep olabilirler. Tüm bunlar ve daha fazlasıyla kediler, çok ama çok komiktir. Bu kitapta, kedilerin eğlenceli, sinir bozan ama onları çok sevdiren özellikleri öne çıkıyor.

Bir Penguenin Dertleri ise, karı sevmeyen bir penguenin tüm memnuniyetsizliklerini bir bir sıralamasıyla başlıyor. Karı sevmeyen, iyi yüzemeyen penguen olur mu? Neden olmasın, olmuş işte! Kendini farklı ve yalnız hisseden penguenin, sürü içinde hayata tutunma ve kendini anlama çabasını okuyoruz. Dertleri bitmeyen ve özgüveni pamuk ipliğine bağlanmış bu penguenin karşısına, en sonunda biri çıkıyor ve ona sürekli şikâyet etmesinin neden doğru olmadığını anlatmaya çalışıyor. Âdeta bir kıssadan hisse havası yaratan bu bölümde konuşan bir denizaygırı. Bir Kedinin Dertleri’nde bu rolü üstlenen karakter bir sincaptı.

Aslında bu kadar eğlenceli ilerleyen kitaplarda, okurun karşısına bir anda çıkıp parmak sallamaya başlayan karakterler biraz şaşkınlık yaratabilir. “Ne güzel eğleniyorduk, bu da nereden çıktı!” Ancak hikâyelerin sonunda şaşkınlıklara iyi gelecek, akışa ustalıkla yerleştirilmiş muziplikler var. Bu muzipliği tanıyorum; üstelik bu iki kitapta farklılık gösteriyor.

Bir Kedinin Dertleri’nde kedi, sincabın söylediklerini aslında pek umursamıyor. Hatta sincaba hak vermek bir yana dursun, sinirinden onu yemeyi bile düşünüyor. Sadece ıslak mama yerken kısa bir süreliğine olumlu düşünecek gibi olsa da en iyi bildiği o rutine ve miskin bakış açısına hızla dönüyor. Dahası, aslında kedinin hayatında hiçbir şeyin değişmediğini, hep en başa döndüğünü görüyoruz. Tıpkı Sisyphos gibi, her gün amaçsızca aynı şeyleri yapmaya devam edecek. Tek fark, ortada bir ceza olmaması. 

Penguenin yaklaşımı ise en başta daha farklı. Denizaygırının söylediklerini dinliyor, düşünüyor ve kedinin keskin zekâsından farklı olarak, söylenenleri kabul ediyor; -bir süre de olsa- denizaygırına hak veriyor. Sahip olduğu şeylere neredeyse şükredip her şeyin yoluna gireceğine inanıyor. Ama akşam olduğunda, yine kitabın başındaki o penguene dönüşüyor. “Gagam buz gibi. Hava da ne çabuk kararıyor.” Tıpkı kedinin “Şu güneş ışığı ne zaman geri gelecek acaba?” diyerek en başa dönüşü gibi…

Farklı çalışmalarıyla da çok sevdiğimiz Jory John ve Lane Smith’in bu seriyi başlatan Bir Zürafanın Dertleri’ni de okumuştum ama bu iki kitap kadar ilgimi çekmemişti. Kendini olduğu gibi kabullenme ve sevme üzerine yazılan pek çok resimli kitap olsa da; bunlar farklı bir yere konumlanmış görünüyor. Son olarak, Merve Çay’ın metinleri ne kadar başarılı çevirdiğinin de gözlerden kaçmamasını diliyorum.