Genç kızlara manifesto!
Müge İPLİKÇİ
Kadın hakları aktivisti, yazar Eve Ensler’den genç kızlara yönelik “deneysel” bir kitap: Genç Kızların Gizli Yaşamı. Kendin olabilmek, kendin kalabilmek üzerine kışkırtıcı bir manifesto. Genç kızları renksiz kadınlar haline getiren gri gerçeklere tutulan bir ayna.
Ülkemizde kimilerinin hop oturup hop kalkmasına yol açan bir kitap vardı: Vajina Monologları. Dünya çapında ünlenmiş bu kitabın yazarı Eve Ensler’den ilginç bir kitap daha var elimde. Genç Kızların Gizli Yaşamı da, tıpkı Vajina Monologları gibi ilgi çekici bir çalışma. Kitap, tanınmış oyun yazarı Ensler’in genç kızlara yönelik bir yaşam manifestosu olarak bile okunabilir. Kadınlara karşı şiddeti önlemek amacıyla kurulmuş ve geniş bir kitle tarafından hem maddi hem de manevi olarak desteklenen V-day adlı hareketin de kurucusu olan Ensler, hayatlarının ileri evresinde mutsuzluk içersindeki kadınlardan ve kendi deneyimlerinden yola çıkarak, bir kılavuz kitap yazmış sanki. Bir nevi, genç kızların kendi gerçeklerine bakma kitabı bu! Onları ablukaya alan, renksiz kadınlar haline dönüştüren ve tutsaklaştıran gri gerçeklere ayna tutuyor.
21. YÜZYILDA GENÇ KIZ OLMAK
Hepimizin bir biçimde öğrenmek durumunda kaldığı, bizlerden sesimizi ve coşkumuzu çalan gerçekler bunlar. Bizi topluma ve toplumun zırvalıklarına armağan eden gerçekler! Bizi biz olmaktan çıkaran “kutsal” kurallar dizisi… “Ben büyüdüm artık,” diyor Ensler. “Nihayet hoşa gitmek ile sevmenin, itaat etmekle saygı duymanın arasındaki farkı öğrendim. Farklı olmanın, canlı olmanın, aşırı uçlarda yaşamanın iyi bir şey olduğunu öğrenmem yıllarımı aldı. Sizin bu kadar beklemenizi istemiyorum…”
Yazar, monologlar diye nitelendirdiği bölümleri “bir makaleden, bir anıdan, bir rüyadan, bir arzudan, bir imgeden, bir üzüntü ya da öfke anından” esinlenerek aktardığını saklamıyor okurdan. Tüm bu satırlar, gerçek ve hayali konuşmaların bir bütünü olarak okunabilir. Dahası, kitapta ağırlıklı olarak tartışılan, 2010’da genç kız olmanın ne demek olduğunu hoş bir üslup eşliğinde yeniden düşünebilirsiniz. Hoş üslup dediğime bakmayın. Bu üslubun eşliğinde çok sert ve gerçekçi tartışmalar var satır aralarında. Dünyada genç kız olmanın ne demek olduğunu soran, yaşayan, yaşatan satırlar bunlar. Hoşa gitmekten çok sorgulama ekseni üzerinde buluşuyor kitap okurla.
DUYGULARINA SAHİP ÇIK
Feminist araştırmacı Carol Gilligan’ın önsözde de belirttiği gibi önümüze serilen satırlar, genç kızları “sessizliğe gömen, onlardan duyguları yokmuş gibi davranmalarını isteyen, kendileri dışında herkesi memnun etmelerini” dayatan sisteme bir meydan okuma aslında. Gilligan’a göre bedenine sahip çıkan kadınlar kadar duygularına sahip çıkan genç kızların da bu dünyayı değiştirmeye yetecek bir gizilgücü var. İşte size kitabın temel meselesi! Kendilerinden beklenmeyen tepkiler veren genç kızların monologlarını içeren bu ilginç “deneysel” çalışma, genç kızları bu gizilgücü keşfetmeye ve bu sayede onlara öğütlenen kuralların dışına çıkmaya davet ediyor. Ve diyor ki: “Fazla uzun planlar yaparsınız hiçbir şeyin olmayacağını ve her şeyin daha da beter olacağını biliyoruz.” Dahası, hemen her şeyin eylemden geçtiğini ve en korkunç şeyin ölmek değil hiç denememek olduğunu söylüyor. Dahası, dünyayı değiştirmenin kadınlara özgü yalın formülünü de fısıldayıveriyor onlara: “Birbirimize sırt çevirmekten vazgeçtiğimizde ve tüm enerjimizi önemli konulara yoğunlaştırdığımızda; içeri göçmüş göbeğimizi, fazla kabaran saçlarımızı ya da geniş kalçalarımızı kafaya takmaktan vazgeçtiğimizde; kendimizi birilerine beğendirmekten ve herkesi inanılmaz derecede mutlu etmekten vazgeçtiğimizde… Güç elimizdedir artık.”
Bu güç ya da enerji ise tahmin edilen genelgeçer bir güç değil! Bu güç, özgür bırakıldığında dünyayı değiştirebilen, düzeltebilen ve ruha ilham verebilen bir güç! Hiç de erkek düşmanı değil üstelik. Yaşamı kucaklayabilen, sevebilen, dinleyebilen, buluşabilen, değişime açık bilge bir irade o.
