İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Tavşan deliğinden tuşlar diyarına

İshak Reyna’nın ilk gençlik romanı Alis Çeşnici Tuşlar Diyarında, liseye geçmek üzere olan bir genç kızın yazar olma tutkusunu anlatıyor. Kısmen Alis’in gerçek dünyasında kısmen de fantastik tuşlar diyarında geçen hikâye, çok-kültürlülüğe göndermeleriyle dikkat çekiyor.

Emel ALTAY

İshak Reyna, edebiyat dünyasının saygın isimlerinden biri. Bunda, kitaplarının yanı sıra öğretim görevlisi olması ve editörlük çalışmaları da etken elbette. Yazar olmak isteyen ve daha 13 yaşında ilk romanını yazmaya başlayan Alis’in hikâyesini anlattığı Alis Çeşnici Tuşlar Diyarında Reyna’nın ilk gençlik kitabı. Böyle olunca insan “Alis, yazarından ne kadar iz taşıyor acaba?” diye meraka düşüyor. İshak Reyna’nın 2003-2009 yılları arasında Bilgi Üniversitesi’nde Karşılaştırmalı Edebiyat bölümünde ders verdiğini biliyoruz mesela. Küçük kahramanımız da “Bakalım gelecekteki okulum nasılmış?” heyecanıyla geziyor Bilgi Üniversitesi’nin aynı bölümünü.

DÖRT DÖRTLÜK ALİS

Baştan alırsak, İshak Reyna bizleri bir tavşan deliğinden geçirerek, ortaöğretimden mezun olmak için gün sayan Alis’in mezuniyet heyecanı, SBS sınavı sonrası yerleşeceği lise –inşallah Robert– ve yaz tatilinde yazmaya karar verdiği romanı ile dopdolu hayatına konuk ediyor. Ha, bir de azimle uyulacak sıkı bir diyet programı ve edebiyat öğretmeni Karol’un ön ayak olduğu yazarlık atölyesi var menüde. Yani genç kızımızın işi başından aşkın. Aşkın demişken, o yaşta bir genç kızın başında kavak yelleri esmesin mi, kalbi aşkla çarpmasın mı? O da var tabii. Uçurtma kuyruğuna takılır gibi takılıyoruz Alis Çeşnici’nin uçup giden gündelik temposuna. İshak Reyna romanında çok canlı bir dil yakalamış, Alis’in ailesini, arkadaş çevresini ve yeni katıldığı atölyede geçirdiği zamanı gözümüzde canlandırmakta hiç zorluk çekmiyoruz. Alis, okuldaki başarısı ve roman yazmadaki kararlılığıyla, kitabı okuyacak akranları için de dört dörtlük bir rol modeli çiziyor. Ama kesinlikle sıkıcı, “inek” ya da “karton karakter” algısı yaratmadan yapıyor bunu. Açıkçası, ben de bu küçükhanımdan feyz aldım ve yer yer “Keşke ben de isteklerimi hayata geçirmede Alis kadar kararlı ve planlı olabilsem,” diye geçirdim içimden.

GERÇEK HAYAT DAHA RENKLİ

Alis bir yandan hayatını yaşıyor, bir yandan da yaşadıklarını yazıyor ve böylelikle Alis Çeşnici Tuşlar Diyarında bir anlamda gözümüzün önünde yaşanmış ve yazılmış oluyor. Bir nevi günlük denilebilir, arada Alice Harikalar Diyarında’ya sunulan saygı duruşu bölümlerini saymazsak tabii… Bu bölümlerde İshak Reyna, gün boyunca romanını yazmakla uğraşan Alis’i bilgisayar tuşları ve fareleri arasında bir düş dünyasına salıyor. Alis, tuşlar diyarı denilen bu yerde tuş meclisine konuk oluyor ve partilere ayrılmış tuşlar arasındaki seçim kavgalarında gözlemcilik yapıyor. Kendi adıma, Alis’in gerçek dünyasını daha renkli ve sürükleyici bulduğumu söylemeliyim. Kitaba ismini veren tuşlar diyarı bölümleri, sanki yeterince işlenmemiş ve bir yere bağlanmamış. Yine de Reyna’nın, fantezi sosuna buladığı bu bölümlerde esasen seçim yasasına, meclisimizin ahval ve şeraitine ve seçim sonuçlarına getirdiği eleştiriler sebebiyle yaratıcı olduğunu söylemeliyim.Alis ve arkadaşları başta olmak üzere romandaki karakterlerin çoğunun Ermeni olması, kitapta yer yer Ermenice kelimelerin kullanılması, öykünün günümüzde geçmesine rağmen yazları adadaki eve geçilen, nenenin arkadaşlarıyla çay bahçelerinde buluştuğu eski İstanbul günlerini tattıran havası, çocuk ve gençlik romanlarında daha sık görmek istediğimiz güzelliklerden… Çok-kültürlülüğün, bir arada olmanın zenginleştirici güzelliği, bana göre kitabın en kayda değer yanı. Kitapta diziler üzerinden popüler kültüre de, Alis’in yazarlık sevdası sebebiyle edebiyat dünyamıza da hoş değinmeler var. Bunun yanında Hrant Dink’ in öldürülüşüne de değiniliyor, Amy Winehouse’un zamansız ölümüne de… Lisede ben de yazar olma hevesini kalbinde taşımış, roman yazma yarışmalarına katılmış olduğum için Alis’i kuyriğim (kız kardeşim) olarak gördüm ve sevdim. Ve İshak Reyna; harikalar diyarına bir genç kızın edebiyat aşkıyla gitmekten daha güzel bir yol olamazdı, değil mi ahparig?

Alis Çeşnici Tuşlar Diyarında İshak Reyna Kelime Yayınları, 264 sayfa
Alis Çeşnici Tuşlar Diyarında
İshak Reyna
Kelime Yayınları, 264 sayfa
Show More