“Jane’in dikkat çekici çalışmaları sonucunda tüm dünya insanları, hayvanlardan ayıran şeyin ne olduğu konusunda yeniden düşünmek zorunda kaldı.”
Yazan: Sima Özkan
Çocukken bize büyüyünce ne olacağımızı sorduklarında çok azımız imkânsızı düşlediğimizi itiraf ederiz. Kapıldığımız hayalleri, gerçekleşmesi güç gibi görünen düşlerimizi kendimize saklarız. Çünkü bize gülerler, zor derler, kızsın derler.
Hiçbir erkeğin bile gitmeye, yaşamaya cesaret edemediği bir kıtada yaptığı gözlemlerle bilim tarihine adını sayfalarca yazarken, 1960’larda ondan bahsederken başarıları yerine, “Genç, sarışın ve güzel” diye başlıklar atacaklardı gazetelere. En büyük destekçisi, annesi ona gülmemişti. Annesi de bir hayalperestti, bir yazardı. Jane’e hayallerini yaşarken eşlik etti. Bir kız çocuğu başka ne isterdi ki… Jane Goodall günümüzün yaşayan en önemli bilim insanlarından, hayvan hakları savunucularından ve çevre aktivistlerinden biri. Kurucusu olduğu Dr. Jane Goodall Enstitüsü ve Root & Shoots programıyla dünyanın dört bir yanındaki (ve yakın zamanda Türkiye’de de faaliyetlerine başladı) çocukları ve gençleri gezegenin çevresel, sosyal sorunları; vahşi yaşamın korunması gibi konularda bilgilendirmek; onları eyleme geçirmek gibi bir misyona da sahip. Jane dünyayı değiştirebilen insanlardan ve bunu henüz on yaşındayken elini hiç bırakmadığı (ya da Jane’in elini bırakmayan odur) pelüş oyuncağı Jubilee ile birlikte düşlemişti. Dünyanın, doğanın “bir parçası olduğunu derinden hisseden” bir çocuktu o. Jane’in olması gereken yer Tanzanya ormanları ve şempanzelerin yaşadığı dik tepelerdi. Ben…Jane, işte bu çocuğun biyografisi.
Jane, bir saha biyoloğu olarak insanlara en çok benzeyen hayvanları seçmişti. Onların da tıpkı bizler gibi, her birinin kendi kişiliği olduğunu, yas tuttuklarını, iş birliği yapabildiklerini; kültürlerinin, geleneklerinin, güçlü aile bağlarının olduğunu ve daha nice bilimsel “gerçeği” tüm dünyaya anlatmıştı. “Afrika bir bilim insanı olarak gittim ama ormandan ayrıldığımda bir aktivisttim,” demişti. Kazananın doğa olması için, her bir insanın yapabileceği bir şey olduğunu savunmaya devam etti.
Ödüllü karikatürist, çizer ve senaryo yazarı Patrick McDonnel, bu kitabıyla yayımlandığı 2011 yılında The New York Times En İyi Resimli Çocuk Kitabı ve 2012 Caldecott Onur Ödülü’nü aldı. Kitabın, çocuklar için yazdıklarıyla hayvan haklarını gözeten Gökçe Gökçeer tarafından çevrilmiş olması da yerinde bir sürpriz olmuş.
