Küçük olmak hakkında

“Küçük şeyleri dert etmeye değer mi hiç?”
“Küçücük bir ev almışlar.”
“Bu bana küçük oldu.”
“Yapmayın ama o daha küçük.”
“Küçük ya, henüz anlamıyor.”
“Bu küçük parça her şeyi bir arada tutuyor.”

Yazan: Seda Akipek

Küçük… Önemsizleştirmek, sevimlilik atfetmek, uyduramamak, korunmaya değer vurgusu yapmak, olgunlaşmamışlıktan dem vurmak, hâlledilebilirlikten bahsetmek, kullanışlılığın altını çizmek ve bir dolu başka niteleme için başvurabileceğimiz dolu dolu bir sözcük. Böyle söyleyince kulağa da epey büyük geliyor zaten. Ama çocukken bu kadar farklı anlama sahip olabileceğini fark etmek güç. Çocuklukta bolca duyulan “küçük” sözcüğü kısıtlanmalara ve yetersizliklere de denk düştüğü için, çocukların kendilerine yönelik olarak kullanıldığında pek heyecanla kucakladığı bir sözcük değil sanki, ne dersiniz? Boy ölçüşmelerin, birtakım yarıştırmaların, buçuklu yaşların küçük olmama ispatı olarak devreye girmesi de acaba bu yüzden midir? Gökçe İrten de hem yazıp hem resimlediği kitabı Beni Görebiliyor musun?’u bu eksende hikâye ediyor ve okura, küçük olmak hakkında şamatalı yoldan farklı bir bakış açısı sunuyor.
“Şunu görebiliyor musun,” diye sorarak başlıyor İrten hikâyesine. Ardından küçüklük ve büyüklük nereden baktığına göre değişir diye devam ediyor, uçak analojisi yapıyor: Yanındayken kocamandır mesela ama gökyüzündeyken küçücük görünür, diyor. Okura “sen” diye sesleniyor ve mini mini görünen o pirelerin, uğur böceklerinin, karıncaların, tırtılların kendi türlerine has “büyük”lüklerini hatırlatıyor. Kütlede, hacimde, uzunlukta küçük olsalar dahi büyük meziyetleri sayesinde temasta oldukları şeylere ne denli varsıllık kattıklarını kulaklarımıza oyunbaz bir dille fısıldıyor. Birlikte yaşadığımız her canlının bir diğerine nasıl kenetlendiğine, koca dünya içindeki küçük dünyalara işaret ediyor. Sözel anlatımda duraksamaya yol açan yerler olsa da görsel anlatımın estetiği ve zenginliği okuma keyfini sürüklüyor. O keyif ki bir fil ayak izinin oluşturduğu su birikintisinde sırtüstü yüzen uğur böceğininki gibi…

Gözden kaçan özne-yüklem uyumsuzlukları ve dilin akıcılığını olumsuz etkileyen birtakım söz dizimleri gibi.