Barışalım mı?

Çocukların arada bir durup dünyayı dinlemeyi öğreneceği bu muazzam resimli kitap, aynı zamanda resimlerin arasındaki gizli detaylar ile görsel okuma yetisini de güçlendiriyor.

Yazan: Irmak Ertaş

Eduarda Lima’nın işleri, ağırlıklı olarak illüstrasyon, 2D kısa animasyon kurgu filmleri ve müzik olmak üzere geniş bir yelpazeyi kapsıyor; televizyon spotları ve tipografi gibi pek çok alanda aktif olarak çalışıyor. Protesto, Lima’nın ilk resimli kitabı ve şimdiye kadar sanatsal kariyerinde izlediği yol, kitapta kendini belli ediyor. Özellikle sinema ve televizyon sektöründe karşımıza çıkan net ve seri bilgi akışı, kitapta ustaca seçilmiş kelime ve cümlelerle kendine yer buluyor.

Çevre duyarlılığı, hayvan hakları, fabrika çiftçiliği, küresel ısınma ve benzeri konuları ele alan resimli kitaplarda dünya çapında genel bir artış gözlemlemek mümkün. Bu konularda çocuklarda duyarlılık yaratmak ya da paniğe yol açmak (kimileri buna eko-endişe diyor) arasında ince bir çizgi var. Çocuklara, Dünya’nın biz insanlar yüzünden yaralı olduğu ve çözümün de yine bizim atacağımız adımlarla mümkün olacağı mesajını iletmenin yolları, faydaları ya da riskleri elbette tartışılır. Protesto, bu tartışmanın tüm taraflarını düşündürecek yaklaşımda bir kitap. Çünkü bu hikâyede yalnızca orman hayvanları değil, bebekler ve çocuklar da protestoya dâhil oluyor; artık ağlamıyor ve gülmüyorlar. Bu küslüğün esas sorumlusu da biziz.

Kitap, nedenini bilmesek de bir kuşun ötmeyi bırakması ile başlıyor. Daha sonra diğer kuşlar da ona katılıyor; derken kediler, goriller, kurtlar… Tüm hayvanlar âdeta anlaşmışçasına bizi protesto ediyorlar. Ortalara doğru ise karşımıza iki bembeyaz sayfa çıkıyor; bu iki sayfa hayvanların sessizliğinin sesi olarak kulaklarımıza ulaşıyor. Yoğun bir renk cümbüşünün ardından yazar, okurun elinden kıymetli oyuncağını alıyor ve hiçbir renk ya da görsel olmadan ortada bırakıyor. Bu boş sayfalara bakarken bir anlığına şunu düşünme fırsatı veriyor: Sahiden, bir martı, kedi, köpek sesi duymadan geçen bir günümüz dahi var mı? Yok; ama olabilir…

Hayvanların ve bebeklerin, aramızdaki naif ama kuvvetli varlığına saygı duruşu niteliğindeki kitap, karamsar bir konuyu, gezegenimizin kaybolan güzelliklerini ele alırken, kinayeli bir sonla yüzlerde buruk bir tebessüm bırakıyor. Çocukların arada bir durup dünyayı dinlemeyi öğreneceği bu muazzam resimli kitap, aynı zamanda resimlerin arasındaki gizli detaylar ile görsel okuma yetisini güçlendiriyor ve her sayfasında bir sohbet içeriği barındırıyor. Yine de tüm ayırıcı ve güzel özelliklerine rağmen, benim yüreğimi burkan bir kitabın çocuk okurda yaratacağı etkiyi tam olarak kestiremiyorum.