Çünkü omuzlara alınmak zaten çok eğlenceli…

Mavi Gezegen kitabında Fransız Bilimler Akademisi üyesi iklimbilimci Hervé Le Treut eşliğinde iklim, deniz, atmosfer gibi önemli unsurlarıyla mavi gezegenimizi ve mavi gezegenimizin sorunlarını anlamaya çalışıyoruz.

Yazan: Ceyhan Usanmaz

Çocukluğun vazgeçilmez eğlencelerinden biri de ebeveynlerin ya da aileye yakın çevredeki bir yetişkinin omuzları üzerine alınmak olsa gerek. Bacaklar iki omuzdan aşağıya sarkıtılır, sırt da güvenli ellere dayandı mı tamamdır! Havada olma hissinin yarattığı heyecanın yerini çok az şey doldurabilir zaten. Ancak omuzlar üzerinde olmayı eğlenceli kılan bir diğer sebep de etrafımıza daha yukarıdan, her zaman göremediğimiz farklı bir açıdan bakmak aslında. Daha önce fark edemediğimiz ayrıntıları yakalamanın kolaylaşması ya da ufkun genişlemesiyle birlikte, daha önce tek tek algılayabildiğimiz parçaları bir bütün hâlinde görebilme imkânı, içimizi kıpır kıpır yapan keşif duygumuzu tetikliyor. İşte tam da bu yüzden, bir tabir olarak da kullanılıyor; örneğin: “Bilim ufak adımlarla ilerliyor ve her araştırmacı nesil, kendinden öncekilerin omuzlarında yükselerek daha uzağı görebiliyor.”

Ginko Çocuk, “Bilginlerin Omuzları Üzerinde” üst başlıklı yeni bir seri yayımlamaya başladı. Bu seri kapsamında yayımlanan ilk üç kitapta, konusunda uzman isimlerin -yukarıda tanımlamaya çalıştığımız anlamda- omuzları üzerine çıkarak önemli soruların peşine düşüyoruz.

Mavi Gezegen kitabında Fransız Bilimler Akademisi üyesi iklimbilimci Hervé Le Treut eşliğinde iklim, deniz, atmosfer gibi önemli unsurlarıyla mavi gezegenimizi ve mavi gezegenimizin sorunlarını anlamaya çalışıyoruz. Nasıl bir gezegene gözlerimizi açtığımızı ve Dünya denen makinenin nasıl çalıştığını daha iyi anladığımızda, onu korumak konusunda da o kadar daha dikkatli olacağımıza şüphe yok. Hervé Le Treut da kitabında, ne pahasına olursa olsun korunması gereken bir hazine olarak nitelendiriyor Dünyayı ve olup bitenleri hatırlatıyor. “Daha önce hiç mavi gezegenimizin canlı ve yeşil kısmını bugün olduğu kadar çok araştırmış ve iyi anlamış değildik. Buna karşın gezegenimiz yeniden üretilemez ve tamir edilemez olmayı sürdürüyor. Onu bozarsak, Dünyamızı baştan yapmak mümkün olmayacak oysa beslenmek, sağlıklı yaşamak ve hastalıklardan korunmak için ona ihtiyacımız var. (…) Yaşam bir hediyedir, ellerimizde tuttuğumuz gerçek bir hazinedir ve onu işler halde tutup korumak görevimizdir.”

Atalarımız Kim? kitabında Doğa Tarihi Müzesi’nde profesör olan Brigitte Senut’nun “omuzlarına çıkıyoruz.” Oradan baktığımızda, insan türünün doğuşuna ilişkin nasıl bir tabloyla karşı karşıya olduğumuzu daha iyi anlıyoruz. İlk insanların ortaya çıkması, kuzenlerimiz olan kuyruksuz maymunlarla ilişkilerimiz, konuşmayı nasıl öğrendiğimiz, doğadaki akrabalarımıza oranla beynimizin neden bu kadar büyük olduğuna ilişkin konular çerçevesinde insanın geçmişini kurcalıyor, atalarımızın yaşadığı cangılda kendimize yol açmaya çalışıyoruz. “Bilge insan Homo sapiens bir günde ortaya çıkmadı ve evrimi hiç de kolay olmadı. Onun upuzun hikâyesini anlamaktan çok uzağız henüz; bu kitapta da göreceğin gibi, keşfedilecek çok fazla şey var daha…”

Hangi Atomlardan Meydana Geliyoruz? kitabındaysa bu sefer de bizi “madde” dünyasında fizikçi Étienne Klein gezdiriyor omuzlarında! Kimi zaman tuhaf davranışlarıyla atomlar, elementler, temel parçacıklar, evreni yöneten kuvvetler, canlı ile cansız madde, karanlık madde… Étienne Klein’ın da özellikle dikkat çektiği gibi, bu konuda da “aslında çok şey biliyor olsak da mükemmelden hâlâ uzaktayız, başka bir deyimle kremalı pastanın üstündeki kiraz eksik!”  

Ginko Çocuk’un “Bilginlerin Omuzları Üzerinde” üst başlıklı yeni serisi, “şimdilik” bu üç kitaptan oluşuyor. “Şimdilik,” çünkü bu seri kapsamında Fransızcada genler, dinozorlar, evren ve güneş sistemi gibi konularda odaklanan kitaplar da var. Umarız serinin bu kitaplarını da kısa zaman içerisinde Türkçede okuma imkânı buluruz. Çünkü omuzlara alınmak zaten çok eğlenceli, bilginlerin omuzlarında olmak ise ayrıca oldukça bilgilendirici…