Abilik: Kardeşle Oynama Sanatı

“Duygular doğru ya da yanlış değildir,” cümlesi kitabın hem ağırlık merkezinde yer alıyor hem de ana caddeden biraz uzakta kalıyor.

Yazan: Adnan Saracoğlu

Kardeşimin muzlarını yiyip bitiren ben, yatağın tamamına yakınını kaplayıp onu daracık alana sıkıştıran ben, annemin kardeşimin “misafir” olduğunu söylemesinin üstünden biraz geçince “bu misafir ne zaman gidecek” diyen ben, altıma yapıp “onunkini temizliyorsun benimkini de temizle” diyen maalesef yine ben. Bütün bunların faili olarak, kardeşe duyulan kıskançlık temelli karmaşık duyguları ele alan Tırtıklı Pırtıklı çocuk kitabını değerlendirecek olan kim peki? 

Tırtık ile tüterken tanışmıştık, öfkesine hâkim olamıyordu. Şimdi kıskançlık süvarisi olarak yollar aşıyor. Mutlu bir çocukken, her şey yolundayken ve anne babasının biricik sevgili çocuğuyken bir yumurta çıkagelmesin mi? Hastaneden bebekle gelmeye benzer, çantalı mantalı kapıdan gelişleri en az Tırtık kadar tatlı bir espri. Yumurta tık tıklıyor, çatlıyor patlıyor. Pırtık, Tırtık’ın anne babasına, evdeki toplam sevgiye, gözü gibi baktığı oyuncaklarına ortak oluyor. Hem de ortaklar arasında her zaman birinci! Tırtık, iletişimi ima, dolaylama, içine atmayla takas eden yurdum insanına benzer şekilde duygularından kimseye bahsetmiyor. Ateşli Kanatlar gösterisine gidemeyişleri, duyguları taşıran son gelişme oluyor. Görünmüyorum o hâlde yokum oyunu oynayıp saklanıyor. Babası onu bulup duygularını açığa çıkarınca sağalma seansları başlıyor. 

Öğreticilik konusu, çocuk kitapları açısından epey çetrefillidir. Öğretmeyen çocuk kitabı pek az olsa da öğretme ve bilgilendirmeyi kadrajın ortasına yerleştirircesine öne çıkarmak kitabın sanatsal yönünü, estetik boyutunu kötürüm kılar. “Duygular doğru ya da yanlış değildir,” cümlesi kitabın hem ağırlık merkezinde yer alıyor hem de ana caddeden biraz uzakta kalıyor. Baba anlatıyor, Tırtık anlasın diye örneklendiriyor. Tırtık, kendi bebeklik günlüğünde, bebek kendisiyle tanışıyor. Hatıralar geçmişi anlama kolaylığı sağlıyor. Tıpkı Pırtık gibi ilgi gördüğünü, aynı yollardan geçtiğini fark ediyor. Bebekliği ve abiliği arasında köprü kuruyor. Fazlasını da yapıyor: Kendisine Pırtık’ın gözünden bakıyor ve gördüğü şeyi hiç beğenmiyor. Anne babası ona günlük mü hazırlamıştı, abi olarak çocuk dopingiyle daha bile güzelini Pırtıkcığa yapıveriyor. 

Bir yığın detayla, zengin bir görsel kurguya sahip kitapta Robert Starling, iki kardeşin duygularının yamacında; aileyi, çevreyi, komşuluğu ve değişimi anlatıyor.