Adil Yaşamın Ortak Paydası: Bir Eşittir İki

Anna Doherty’nin görsel katkısı metni yavanlıktan kurtarıyor. Boz bulanık ayı ve tavşanı rengârenk ağaçlar, yapraklar ve meyvelerle dengeliyor.

Yazan: Adnan Saracoğlu

“Pay”, “paydaş”, “eşitçe, hakça, adil paylaşım” binlerce yıldır insanların dilinden düşmeyen ancak kalbine bir türlü yerleşemeyen kavramlar. Adaletle eşitliği bir tutmayan insanlar, keserin hep yöneticiye, zengine ve güçlüye yonttuğunu görmek istemezler. Birilerinin daha eşit olmasıyla son bulur döngüsel hikâyemiz. 

Ahlaki dilemmayı çocuklara yansıtmak, bunu yaparken öğütçü nine rolünden uzak durmak pek kolay değil. Pippa Goodhart, Kardeş Payı kitabında bu sularda kulaç atmaya çabalıyor. 

Seç beğen hayvanlardan birini. Ayı ille de olmalı, yanına ne koysak ne koysaaaaak? Hah buldum, tavşan! Bir meyvenin peşinde sergilesinler hünerlerini. Zıplar zıplar alamazlar; ölçer, biçer, başaramazlar. Dayanışmanın kapısını çalarlar. Ne ki aritmetikten geçmez dayanışmanın yolları. Biri yer, biri bakar, okuyan çocuklar çok ama çok kızar. 

Metin alabildiğine tipik bir şekilde ilerlerken düğümün inceliklerle, bildirerek değil duyumsatarak çözüleceği kavşakta boşuna bekler dururuz. Yazar öğütçü böcekle çıkagelir: Bir artı bir eşit değilmiş ikiye. Başta zaten tavşanın dediğini bir kez de böcek kardeş yineler. Eşitlik ve adalet dersinden kıl payı geçen tavşanla ayı, bu kez böceğin derdiyle dertlenirler. Kimi açken de düşer adalet peşine, kimisi tokken ister hep kendine. Metin bazında gücü ve espriyi sona saklıyor yazar. Böcek yapmış numarasını, okurun gülümsemesini bekliyor. 

Anna Doherty’nin görsel katkısı metni yavanlıktan kurtarıyor. Boz bulanık ayı ve tavşanı rengârenk ağaçlar, yapraklar ve meyvelerle dengeliyor. Kocaman figürler minnacık canlılarla kol kola giriyor. Özellikle geometrik keskinliğe yüz vermediği tavşanla dopdolu iki koca sayfada, hareketi ve süreci güçlü bir sadelikte yansıtıyor, alanı sütunlaştırmayarak boşluğu genişletiyor. Font tercihini ve metnin resimlere göre konumlanışını da artı haneye yazarsak illüstrasyonun güvenli sularında yüzdüğünü söyleyebiliriz. Epeyce güvenli, pek yaratıcı değil! 

Öğretici, aktarıcı kitaplar adına büyük, anlatım olanakları sınırsız resimli kitaplar adına küçük bir adım.