Bir dinleme meselesi

“Sen dinlemeye başlayınca dillenir her şey, yoksa kuru gürültüdür en fazla.”

Yazan: Anıl Basılı

Hayatın zorlu koşullarında bir yerden başka bir yöne doğru sürüklenmek ya da uzun bir zaman çoğunluğun kulakları sağır eden, baskıcı gürültüsüne maruz kalmak “duyma” eyleminin üstünü örtebiliyor. Bu sebeple karşı tarafı dinlemek ya da bunun için çaba göstermek bir süre sonra önemsiz görünebiliyor. Tam o anlarda, kendi iç sesinizi bile duymakta zorlandığınızı düşündüğünüzde karşınıza bir soru cümlesi dikiliyor: “Bir elin sesi ne?” Bambu’nun “Bir basit dinleme meselesi…” olarak ifade ettiği, Damla’nın ise keşif sürecinde fark ettiği bu ses, bir gölge gibi onları izliyor, fark edilmeyi bekliyor.

Sumru Ağıryürüyen’in kaleme aldığı, Duygu Topçu’nun resimlediği Damla ile Bambu, Kuraldışı Çocuk’un bizlerle buluşturduğu kitaplardan biri. İlham kaynağını, büyük ölçüde ABD’li besteci Pauline Oliveros’un 1932-2016 yıllarında geliştirdiği, işitmekle dinlemek arasındaki farkı vurgulayan “derin dinleme” kavramı üzerinden işleyen eser; sürdürülebilir dinlemenin önemine vurgu yapıyor.

Hikâye, Damla’nın bir sorusuyla başlıyor. Her gün annesinin eve geldiği saatte Bambu kapının önüne dikiliyor. Onun geldiğini anlıyor. Kedinin bunu nasıl anlayabildiğini merak eden Damla bir gece, uyku arasında Bambu’yla birlikte kısa bir yolculuğa çıkıyor. Nedenini anlamaya çalışıyor. Kulaklara önce sokak simitçisinin sesi geliyor. Hemen ileride karga gagasında taşıdığı cevizi düşürüyor. Çıt! Ses büyüyor… Bir kumru hareketlendiğinde, kanatlarından çıkan ses bir kahkahayı andırıyor. Rüzgârın fısıltısı, yere düşen yaprakların sesi, birkaç damla yağmurun çıkardığı büyülü ses eşlik ediyor onlara. Deniz kenarında mola verdiklerinde duydukları en uzak ses hakkında konuşmaya başlıyorlar. En yakın- en uzak, en güçlü- en en hafif ses hangisi diye merak ederlerken, saatler geçiyor. Damla daha önce etrafı hiç böyle dinlemediğini fark ediyor ve aradığı cevaba uzanıyor.

Cankulağıyla dinlendiğinde “sesler dünyası” dile geliyor. Gerisi kuru gürültü olarak kalıyor.