İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Yumurta mı tavşandan?

Kapitalizme küçük bir giriş mahiyetindeki kitap, serbest piyasa ekonomisinin dehşetini hızlıca gözler önüne seriyor. Üstelik bunu paskalya yumurtaları gibi neşeli bir şey üzerinden yapması, bize mutluluk vaat eden tüm o “sevimli” şeylerin ardındaki üretim işleyişini nasıl da görmezden geldiğimizi anımsatması açısından önemli.

Yazan: Burcu Yılmaz

Hızlıca başlayacağım: Bay Tavşan, tavukların çalıştığı, çikolata yumurtalar üretilen bir fabrikanın sahibidir. Odaklandığı tek şey daha çok para kazanmak olduğundan tavukların çalışma şartlarını ve ihtiyaçlarını önemsemez. Hatta daha fazla üretim için tavuklara daha çok çikolata yedirir, gece gündüz demeden onları işe koşar. Bu rayından çıkmış üretim hâli, çikolata yumurtaların kalitesine yansır elbette. Kalite kontrol uzmanı tekboynuz Edip’i delirten “çok kırık”, “çok bozuk” veya “çok saçma” yumurtalar çıkar ortaya. Neyse ki tavuklar tüm izinlerin iptal edildiği, uykularından çalan, salata yemelerine imkân tanımayan bu çalışma şartlarına itiraz ederler de türlü uğraşlardan sonra, Bay Tavşan’ın aklı başına gelir.

Kapitalizme küçük bir giriş mahiyetindeki kitap, serbest piyasa ekonomisinin dehşetini hızlıca gözler önüne seriyor. Üstelik bunu paskalya yumurtaları gibi neşeli bir şey üzerinden yapması, bize mutluluk vaat eden tüm o “sevimli” şeylerin ardındaki üretim işleyişini nasıl da görmezden geldiğimizi anımsatması açısından önemli. Örgütlü olmanın, takım çalışmasının değerini; çalışanın ihtiyacını gözetmemenin bedelini; herkesi her işe koşmanın, yani nitelikli iş gücüyle niteliksizi birbirinden ayırt etmemenin yol açtığı sonuçları (kitapta bkz. Defne) göstermesinin yanı sıra, sermayeyi elinde bulundurmanın daima çözüm getirmeyeceğine dair umut verici bir örnek sunması açısından Bay Tavşan’ın Çikolata Fabrikası’nın önemli bir yerde durduğunu söyleyebilirim. Durmadan yumurtlamaları, durmadan doğurmaları, durmadan süt vermeleri için gün ışığına çıkarılmadan yedirilip duran hayvanların feci hayatlarını düşünmenizi de sağlayabilir hem.

Anlatının, metin sınırları dışında da aktığı, bir anlamda biçimle içeriğin birbirini desteklediği, konuşma balonlarıyla ve ayrıntılı çizimlerle dolu bir kitap Bay Tavşan’ın Çikolata Fabrikası. İnternette bulduğum, kitabın orijinaline ait sayfalarla çevirisini karşılaştırdığımda, metni Türkçeleştiren Ümit Mutlu’nun (şaşırtıcı olmayan biçimde) ne eğlenceli bir iş çıkardığını da anladım.

Daha ne diyebilirim ki; dünyanın bütün tavukları, birleşin!

Bay Tavşan’ın Çikolata Fabrikası
Elys Dolan
Türkçeleştiren: Ümit Mutlu
Editör: Yağmur Yavaş Aydın
Uçanbalık Yayınları, 32 sayfa
Show More