Sahi, ne varmış problem çözmekte?

Matematik problemleri mi? Off, çok zor. Oysa biri çıkıp “Ben bu problemleri çatır çatır çözerim” dese? Demekle kalmayıp bu işin kitabını yazsa? O zaman kim korkar hain matematikten? Matematik öğretmeni Sümeyra Güzel, çocuklara matematiğin eğlenceli yüzünü gösterip problem çözmenin o kadar da zor olmadığını anlatmak için kolları sıvamış.

Yazan: Emel Altay

Matematik dehalarını, hobi olarak problem çözenleri, doğuştan sayılarla, hesaplamalarla arası iyi olanları bir tarafa bırakarak söylersek; matematik zor iş. Zorluğu da en çok işin başında, problemle karşılaştığımız ilk anda gözümüzün korkmasından, hemen pes etmemizden geliyor aslında. Oysa önümüzdeki problemle biraz vakit geçirdiğimizde kendiliğinden açılmaya, çözülmeye başlıyor. Önemli olan kendine güvenmek, hain matematikten korkmamak, vazgeçmemek, eh biraz da sayıların dünyasını sevmek…

MATEMATİK NEDEN PEK SEVİLMEZ?

Sayıların dünyasını anlamak elbette diğer derslere göre daha zordur, çünkü tamamen soyutlamalardan ibarettir. Kimse yolda yürürken bir eşkenar üçgenle karenin kol kola yürüdüğünü görmez hâliyle. Sayıları birbiriyle çarpmanın, birbirinden çıkarmanın, bölmenin kuralları zihinlerde tam oturmaz; yani kim annesi tarafından komşudan bir 10 alsın diye gönderilmiştir ki? Ama aslında matematik denilen sayılar, hesaplamalar, ölçmeler biçmeler bütünü, gerçek dünyayı hele günümüzün İnternet dünyasını var edendir. Matematiksiz ne evler yapabilirdik ne de sağlık sistemimiz gelişirdi, ne bayıldığımız bilgisayar oyunları olurdu ne de spor müsabakaları.

MATEMATİĞİ “UZAYLI” GİBİ GÖRMEYE GEREK YOK

Çocukken “Bu bilgi gerçek hayatta ne işime yarayacak peki?” diyerek alaycı yaklaştığımız konuların, büyüdüğümüzde hayatın kendisi olduğunu anlıyoruz. Problem çözmek buna harika bir örnek. Bir soruyu anlamak, bölümlere ayırmak, bazen soyutlamak bazen somutlaştırmak, sabırla doğru yanıta ulaşmak, o noktada işinin bittiği yanılgısına kapılmadan sağlamasını yapmak… İşte bunlar hep hayatın gerçekleri. Tabii günlük hayatın içinde, çok daha somut, basit kullanım alanları da var matematiğin. Alışveriş yaparken, misafir ağırlarken, tatil planlarken… Dahası var; matematik olmasaydı bildiğimiz dünya var olamazdı. Hele şimdinin İnternet dünyası, her şeyini matematiğe borçlu. Her şeyin başı matematik, matematiğin başlangıcı ise sayılar ve problemler. Ben Bu Problemleri Çatır Çatır Çözerim de ister bilindik matematik formülleriyle ister bulmaca çözer gibi serbest stillerle çözebileceğimiz problemlere yer veriyor. Yazar Sümeyra Güzel, her problem öncesi dikkat çekici kısa hikâyelerle kitabı daha zevkle okunur hâle getirmiş. Kitapta yer alan 22 problem, takıntılı babalar, şanslı olmak, anı biriktirmek gibi hayatın içinden konuları olan kısa hikâyelerle süslenmiş. Anlaşılacağı üzere yazar, problemleri herkesin aşina olacağı hikâyelerle iç içe geçirerek, çocukların matematiğe “uzaylı” muamelesi yapmasının da önlüyor.

PROBLEM ÜÇ PARÇADAN OLUŞUR: BİLGİ, ŞART, İSTEK

Ben Bu Problemleri Çatır Çatır Çözerim’in giriş sayfalarında Kaan, Mert ve Yağız adlı üç arkadaşın mahallelerine gelen fötr şapkalı, esrarengiz görünümlü adamı takip etmelerine tanık oluyoruz. Üç kafadar, gizemli adamın George adında bir İngiliz olduğunu, dahası matematik profesörü olduğunu öğrenince bir türlü yıldızlarının barışmadığı matematikte kendilerine yardımcı olacak birini buldukları için seviniyorlar. George da çocuklara matematik ödevlerinde yardımcı olmakla kalmayıp onlara matematiğin sırlarına ermeleri için kaynak olacak bir kitap bırakıyor. İşte o kitap, bu kitap. Bu açılıştan sonra çocuklar için eğlenceli bir çalışma kitabı olarak tasarlanmış sayfalar başlıyor. Her bölümde bir problem, problemi çözmeye yardımcı olacak çizimler, kutucuklar, not almak ve işlem yapmak için boşluklarla tasarlanmış çalışma sayfaları; her biri özenle hazırlanmış. Yazar, matematik öğretmeni olmanın getirdiği avantajla problemlerde konu ve metin seçimlerini çocukların odaklanabileceği şekilde eğlenceli kılabilmiş. Problemlerin çözümünü anlattığı sayfalarda da sohbete yakın bir üslup tutturarak hem öğretme vasfını korumuş hem de sıkıcılaşmamayı başarmış. Tabii çizer Gökçe Yavaş Önal’ın renkli ve canlı çizimlerinin katkısını da mutlaka eklemek gerekiyor.

Son olarak kitabın giriş sayfalarında ana meselesini özetlediğini söyleyebiliriz. Bu birkaç sayfada yazan şeyler, sadece matematikte değil hayatta karşımıza çıkacak tüm problemlerde geçerli: “Problem üç parçadan oluşur çocuklar; bilgi, şart ve istek. Bilgiler verilir, şartlar sunulur ve bu bilgilerle keşif yapmanız amaçlanır.”