İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Ben avangart kitap diyeyim, siz afacan çocuk anlayın

Okunmak İstemeyen Kitap, fontun ve metnin görsel kimlik içinde eritilmesiyle resimli kitap şablonunu bile isteye parçalıyor. Metin, içine sığdığı harfler ve font sayesinde zaten resmin bir parçası.

Yazan: Adnan Saracoğlu

Her şeye göz gezdirdiğim delişmen çağımda, Rus avangartlarından Viktor Şklovski’nin Zoo kitabıyla yolum kesişmişti. Kitabın en iyi mektubunun üzeri çizilmişti ve bu mektubu kesinlikle okumamamız salık veriliyordu. Söz dinlemedim elbette, avangart metnin saldırgan ironisi benim ergenliğimle kesişmiş, edebiyat amacına ulaşmıştı.

Kemalât dönemimde dümeni kırdığım çocuk edebiyatında böylesi nice espri var. Kitap kapris yapıyor, naza çekiyor, neredeyse üstünüze tükürüp, zillerinizi çalıp çalıp kaçıyor. Çocuğa uyum sağlayan yetişkin yazar, sınırları kaldırdıkça çocuk afacanlığına ring hat kuruyor.

Okunmak İstemeyen Kitap, fontun ve metnin görsel kimlik içinde eritilmesiyle resimli kitap şablonunu bile isteye parçalıyor. Metin, içine sığdığı harfler ve font sayesinde zaten resmin bir parçası. Pop-art esintileri, afiş tasarımının klişe vurguları ve üstteki oyunbazlık, sınır tanımazlık kol kola girince, benim defalarca yazsam deyip yazamadığım; algı büken, anlama eylemine perende üstüne perende attıran bir çeşni çıkıyor ortaya. Hani çocuklar biraz bağlamdan, göndermelerden anlasa, metnin serüveninden haberdar olsa böyle bir şeyler kotarır diye düşünüyorum.

Yaldızlı kapakla yola koyuluyoruz, kapak tasarımı müsmükemmel! Dış avludaki güller, zambaklar akılbükecek yolculuğa eşlik ediyor. Köşede yazar David Sundin’in Nobelvari portresi.

Güya uykuya dalamayan çocuğa okunacak satırlar için melekler borazanlarını öttürüyor. Tehlike borazanı bu. Alışkanlığa ters giydirilecek pabuçlar için zarif bir alarm. Kitap direksiyona dönüşüp brum brumluyor. Kitabı “kokumak” zorlaşıyor, tuhaf “jsözbcükler” giriyor araya. Der demez büsbütün fıttırıyor; habales mandaburundan cakafın şartlazmıyor! Tam ortalık sakinleşirken kanatları çıkmıyor mu kitabın? Kanatlar dağılırken yazı ufalma rekoruna kalkışmıyor mu utanmadan? Altı punto mu, hayır; dört mü; düş düş; iki mi yoksa; öyle bir şey olsa gerek.

Sonra gelsin dev puntolar, tavşan resimleri, çarkların sıkıştırması, gramofondan dökülen nağmeler, kitabın yanmaya başlaması, sözcüklerin kaybolması, karışması, metnin buharlaşması, “r”lerin “u”lara dönüşmesi, kitabın başının döndükçe dönmesi veeeee yetişkinin kitabı, aynı zamanda çocuğu olduğu gibi kabul etmesi.

Yaba yaba nap!

 

 

Okunmak İstemeyen Kitap
David Sundin
Resimleyen: Alexis Holmqvist
Türkçeleştiren: Murat Özsoy
Editör: Bade Baran
Hep Kitap, 40 sayfa
Show More